หมายเหตุประกอบงบการเงิน

บริษัท บางจากปิโตรเลียม จำกัด ( มหาชน ) หมายเหตุประกอบงบการเงิน สำหรับไตรมาสที่สามและงวดเก้าเดือนสิ้นสุดวันที่ 30 กันยายน 2540 1.สรุปนโยบายการบัญชีที่สำคัญ 1.1 หลักการบัญชี การบันทึกบัญชีถือตามเกณฑ์คงค้าง ( Accrual Basis ) 1.2 สินค้าคงเหลือ ผลิตภัณฑ์น้ำมันคงเหลือ บันทึกบัญชีในราคาทุนหรือราคาตลาดที่ต่ำกว่า ราคาทุนต่อหน่วย คำนวณ โดยถัวเฉลี่ยค่าใช้จ่ายในการผลิตของแต่ละเดือนกับ ปริมาณผลิตภัณฑ์น้ำมันแต่ละ ประเภท ซึ่งถ่วงน้ำหนักราคา ณ โรงกลั่น (Ex-refinery) โดยใช้เกณฑ์เข้าก่อนออกก่อน น้ำมันดิบคงเหลือ บันทึกบัญชีในราคาทุนหรือราคาตลาดที่ต่ำกว่า ราคาทุนต่อหน่วยคำนวณ โดยถัวเฉลี่ยต้นทุนซื้อน้ำมันดิบกับปริมาณที่ซื้อในแต่ละเดือน โดยใช้เกณฑ์เข้าก่อนออกก่อน 1.3 พัสดุคงเหลือ บันทึกบัญชีในราคาทุนโดยวิธีถัวเฉลี่ย 1.4 เงินลงทุนในกิจการที่เกี่ยวข้องกัน 1.4.1 กรณีที่บริษัทฯ ถือหุ้นตั้งแต่ร้อยละ 20 ขึ้นไป ของทุนที่ชำระแล้ว จะบันทึกตามวิธีส่วนได้เสีย 1.4.2 กรณีที่บริษัทฯ ถือหุ้นน้อยกว่าร้อยละ 20 บันทึกตามราคาทุน 1.5 ที่ดิน อาคาร อุปกรณ์ และค่าเสื่อมราคา ที่ดิน อาคารและอุปกรณ์ บันทึกบัญชีในราคาทุนที่ซื้อหรือได้มา ดอกเบี้ยจ่ายและผลกำไรหรือ ขาดทุนจากอัตราแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศที่เกิดจากเงินกู้ที่ใช้เพื่อให้ได้มาซึ่งสินทรัพย์ถาวรถือ เป็นต้นทุนของสินทรัพย์ถาวร ค่าเสื่อมราคา คำนวณโดยวิธีเส้นตรง ตามอายุการใช้งานโดยประมาณของสินทรัพย์ แต่ละ ประเภท ซึ่งอยู่ระหว่างอัตราร้อยละ 5 - 20 ต่อปี 1.6 ค่าใช้จ่ายในการซ่อมหน่วยกลั่นน้ำมัน บันทึกบัญชีตัดเป็นค่าใช้จ่ายตามระยะเวลาที่ซ่อมภายใน 18 เดือน 1.7 รายจ่ายรอการตัดบัญชี ส่วนเกินมูลค่าสินทรัพย์จากการแลกเปลี่ยน ตัดจ่ายภายใน 20 ปี ส่วนเกินมูลค่าสินทรัพย์รื้อถอนและรายจ่ายรอการตัดบัญชีอื่น ตัดจ่ายภายใน 5 ปี ค่าเช่าที่ดินในสถานีบริการ ตัดจ่ายตามอายุสัญญาเช่า 1.8 รายได้รอการตัดบัญชี รายได้รับล่วงหน้าจากการให้เช่าสินทรัพย์และอื่นๆ ตัดบัญชีเป็นรายได้ตามอายุสัญญา 1.9 เงินตราต่างประเทศ 1.9.1 บันทึกบัญชีเป็นเงินบาทตามอัตราแลกเปลี่ยน ณ วันที่เกิดรายการ 1.9.2 ยอดที่คงค้าง ณ วันสิ้นงวด จะปรับมูลค่าเป็นเงินบาทตามอัตราแลกเปลี่ยนที่ ธนาคารแห่งประเทศไทยประกาศไว้เป็นอัตราอ้างอิง ณ วันเดียวกัน กำไรหรือขาดทุน จากอัตราแลกเปลี่ยน จะรับรู้เป็นรายได้หรือค่าใช้จ่ายทั้งจำนวน ยกเว้นกำไรหรือขาด ทุนจากการปรับมูลค่าของเงินกู้ตาม ข้อ 1.9.3 1.9.3 กำไรหรือขาดทุนจากอัตราแลกเปลี่ยน จากการปรับมูลค่าเงินกู้ ณ วันสิ้นงวดของ สัญญาเงินกู้ซึ่งใช้ในการก่อสร้างทรัพย์สิน - กรณีที่อยู่ระหว่างก่อสร้าง บันทึกเป็นต้นทุนงานระหว่างก่อสร้าง - กรณีงานก่อสร้างแล้วเสร็จ บันทึกเป็นรายได้หรือค่าใช้จ่ายทั้งจำนวนใน งวดบัญชีที่เกิดรายการ 1.9.4 กำไรหรือขาดทุนจากอัตราแลกเปลี่ยนที่เกิดจากการชำระหนี้ในปีใด บันทึกเป็นรายได้ หรือค่าใช้จ่ายในปีนั้นทั้งจำนวน 1.10 สำรองเงินบำเหน็จสงเคราะห์ การสำรองเงินบำเหน็จสงเคราะห์ถือเกณฑ์ดังนี้ พนักงานที่ทำงานครบ 5 ปี ซึ่งจะเกษียณอายุ ในปีปัจจุบัน และอีก 5 ปีถัดไป ตั้งสำรองฯไว้ 100 % ส่วนที่เหลือตั้งสำรองฯ 5% ของเงินบำเหน็จที่ พึงได้รับ ณ วันสิ้นงวดบัญชีของแต่ละปี 1.11 ดอกเบี้ยเงินกู้ ดอกเบี้ยจ่ายที่เกิดจากเงินกู้ซึ่งใช้ในการก่อสร้างสินทรัพย์ถาวรถือเป็นส่วนหนึ่งของต้นทุนงาน ระหว่างก่อสร้าง เมื่องานก่อสร้างแล้วเสร็จ ดอกเบี้ยจ่ายถือเป็นค่าใช้จ่าย 1.12 ค่าใช้จ่ายเพิ่มทุน ค่าธรรมเนียมในการจดทะเบียนเพิ่มทุน ค่าจัดการและประกันการจำหน่ายหุ้นและค่าใช้จ่าย อื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับการขายหุ้นเพิ่มทุน ถือเป็นรายการปรับปรุงทุนโดยนำไปลดยอดส่วนเกินมูล ค่าหุ้น 1.13 กำไรสุทธิต่อหุ้น กำไรสุทธิต่อหุ้นคำนวณจากกำไรสุทธิหารด้วยจำนวนถัวเฉลี่ยถ่วงน้ำหนักของหุ้นที่ได้ออก จำหน่ายและเรียกชำระแล้ว 2. เงินลงทุนและเงินให้กู้ยืมในกิจการที่เกี่ยวข้องกัน 2.1 เงินลงทุน อัตราการถือหุ้น ล้านบาท ร้อยละ บริษัท ขนส่งน้ำมันทางท่อ จำกัด 133.00 16.71 บริษัท บางจากกรีนเนท จำกัด 17.01 49.00 บริษัท บางจากกรีนไลน์ จำกัด 1.53 49.00 บริษัท บางจากเพาเวอร์ จำกัด 16.60 39.99 บริษัท มงคลชัยพัฒนา จำกัด 1.59 48.98 บริษัท โอชอง เชียงใหม่ จำกัด 30.00 10.00 199.73 2.2 ค่าขนส่งจ่ายล่วงหน้า บริษัท ขนส่งน้ำมันทางท่อ จำกัด 223.64 423.37 ในไตรมาสนี้ บริษัทฯ ได้บันทึกส่วนแบ่งผลกำไรและขาดทุนจากเงินลงทุนซึ่งคำนวณจากผลการดำเนินงาน ที่ได้รับแจ้งจาก บริษัทต่างๆ ตามนโยบายการบัญชี ข้อ 1.4.1 ดังนี้ ผลกำไรจาก บริษัท บางจากเพาเวอร์ จำกัด และบริษัท มงคลชัยพัฒนา จำกัด จำนวน 0.12 และ 0.04 ล้าน บาท ผลขาดทุนจาก บริษัท บางจากกรีนเนท จำกัด และบริษัท บางจากกรีนไลน์ จำกัด จำนวน 5.30 และ 2.11 ล้านบาท 3. ขาดทุนจากการใช้ระบบแลกเปลี่ยนเงินตราแบบลอยตัว ในไตรมาสนี้ บริษัท ฯ ได้รับรู้ผลขาดทุนจากการเปลี่ยนแปลงระบบแลกเปลี่ยนเงินตราแบบลอยตัว ( Managed Float ) เมื่อวันที่ 2 กรกฎาคม 2540 ตามนโยบายการบัญชีข้อ 1.9.2 จำนวน 3,265.33 ล้านบาท โดยแสดงเป็นรายการพิเศษ จำนวน 2,970.81 ล้านบาท และเป็นต้นทุนน้ำมันดิบจำนวน 294.52 ล้านบาท 4. ภาระผูกพันและหนี้สินที่อาจเกิดขึ้นในภายหน้า ณ วันที่ 30 กันยายน 2540 บริษัทฯ มีภาระผูกพันและหนี้สินที่อาจเกิดขึ้น ดังนี้ 4.1 ภาระผูกพัน บริษัทฯ ได้รับแจ้งว่ามีภาระการค้ำประกันโดยธนาคาร เป็นเงิน 204.25 ล้านบา 4.2 คดีที่ถูกฟ้องร้อง บริษัทฯ ในฐานะผู้เช่าที่ราชพัสดุถูกฟ้องเป็นจำเลยที่ 5 ร่วมกับกระทรวงการคลัง (จำเลยที่ 1) ในข้อหาละเมิดขับไล่ที่ราชพัสดุบริเวณท่าเรือโรงกลั่น ซึ่งบริษัทฯ เช่าจากกระทรวงการคลัง เรียกค่า เสียหายต่อศาลแพ่งด้วยจำนวนทุนทรัพย์ 1,055 ล้านบาท (สำนักกฎหมายของบริษัทฯ ให้ความเห็นว่า ถึงแม้ผลคดีจะเป็นประการใด บริษัทฯ ในฐานะผู้เช่าตามสัญญาย่อมไม่มีภาระรับผิดเกี่ยวกับจำนวน ทุนทรัพย์ที่ฟ้องร้องดังกล่าวข้างต้น) คดียังอยู่ระหว่างการพิจารณาของศาลแพ่ง 5. การจัดประเภทบัญชีใหม่ รายการบัญชีในงบการเงิน สำหรับไตรมาสที่สามและงวดเก้าเดือน สิ้นสุดวันที่ 30 กันยายน 2540 และ 2539 ได้จัดประเภทใหม่ให้เป็นไปตามกฎกระทรวง ฉบับที่ 7 (พ.ศ. 2539) ออกตามความในพระราชบัญญัติบริษัท มหาชน จำกัด พ.ศ. 2535 การจัดประเภทใหม่ดังกล่าว มีผลให้กำไรสุทธิสำหรับงวดเก้าเดือน สิ้นสุดวันที่ 30 กันยายน 2539 ลดลง จากที่ได้รายงานไว้เมื่อวันที่ 5 พฤศจิกายน 2539 จำนวน 0.87 ล้านบาท ยังไม่ได้ตรวจสอบ สอบทานแล้ว