งบการเงินไตรมาส 3 ปี 2542

รายงานของผู้สอบบัญชีอิสระ เสนอ ผู้ถือหุ้น บริษัท บางจากปิโตรเลียม จำกัด (มหาชน) สำนักงานตรวจเงินแผ่นดินได้สอบทานงบดุล ณ วันที่ 30 กันยายน 2542 และ 2541 งบกำไรขาดทุน งบแสดงการเปลี่ยนแปลงในส่วนของผู้ถือหุ้น และงบกระแสเงินสด สำหรับไตรมาสที่สามและงวดเก้าเดือนสิ้นสุดวันเดียว กันของแต่ละปีของบริษัท บางจากปิโตรเลียม จำกัด (มหาชน) ตามมาตรฐานที่กำหนดโดยสมาคมนักบัญชีและผู้สอบ บัญชีรับอนุญาตแห่งประเทศไทย การสอบทานงบการเงินระหว่างกาลนี้ ส่วนใหญ่ประกอบด้วยการทำความเข้าใจ เกี่ยวกับระบบในการจัดทำงบการเงิน การใช้วิธีวิเคราะห์เปรียบเทียบในการวิเคราะห์ ข้อมูลทางการเงินและการสอบถามเจ้าหน้าที่ของบริษัท ผู้มีหน้าที่เกี่ยวข้องทางการเงินและบัญชี ซึ่งการสอบทานนี้มีขอบเขตจำกัดกว่าการตรวจสอบเพื่อแสดงความเห็นต่องบการเงิน ตามมาตรฐานการสอบบัญชีที่รับรองทั่วไปมาก ดังนั้น สำนักงานตรวจเงินแผ่นดิน จึงไม่อาจแสดงความเห็นต่องบการเงินที่สอบทานได้ จากการสอบทานดังกล่าว สำนักงานตรวจเงินแผ่นดินไม่พบสิ่งที่เป็นสาระสำคัญซึ่งควร นำมาปรับปรุงงบการเงินข้างต้นให้เป็นไปตามหลักการบัญชีที่รับรองทั่วไป สำนักงานตรวจเงินแผ่นดินขอให้สังเกตหมายเหตุประกอบงบการเงินข้อ 13 เรื่อง การแก้ไขปัญหาคอมพิวเตอร์ปี ค.ศ. 2000 ซึ่งไม่เป็นเงื่อนไขและไม่รวมอยู่ในรายงานนี้ ( นายประธาน ดาบเพชร ) รองผู้อำนวยการฯ ปฏิบัติราชการแทน ผู้อำนวยการสำนักงานตรวจเงินแผ่นดิน ( นางสาวสุนทรี ฉายโฉมเลิศ ) นักวิชาการตรวจเงินแผ่นดิน 8 สำนักงานตรวจเงินแผ่นดิน Office of the Auditor General วันที่ 1 พฤศจิกายน 2542 สอบทานแล้ว บริษัท บางจากปิโตรเลียม จำกัด (มหาชน) งบดุล ณ วันที่ 30 กันยายน 2542 และ 2541 2542 2541 บาท บาท สินทรัพย์ สินทรัพย์หมุนเวียน เงินสดและเงินฝากธนาคาร 366,274,616 484,864,222 เงินลงทุนระยะสั้น 178,172,841 2,028,106,968 ลูกหนี้และตั๋วเงินรับการค้า-สุทธิ ( หมายเหตุ 3 ) 2,685,996,014 1,920,669,841 สินค้าคงเหลือ ( หมายเหตุ 4 ) 4,881,791,883 3,421,169,338 สินทรัพย์หมุนเวียนอื่น พัสดุคงเหลือ 419,701,218 446,537,696 อื่น ๆ 561,062,815 448,210,911 รวมสินทรัพย์หมุนเวียน 9,092,999,387 8,749,558,976 เงินลงทุนและเงินให้กู้ยืมในกิจการที่เกี่ยวข้องกัน ( หมายเหตุ 5 ) 449,159,393 427,082,035 ที่ดิน อาคารและอุปกรณ์-สุทธิ ( หมายเหตุ 6 ) 18,321,800,096 18,641,135,738 อุปกรณ์ - ราคาที่ตีเพิ่ม สินทรัพย์อื่น ภาษีเงินได้รอการตัดบัญชี ( หมายเหตุ 7 ) 8,909,050 1,495,849,767 รายจ่ายรอการตัดบัญชี 184,867,792 195,809,352 เงินลงทุนในอุปกรณ์สถานีบริการ 651,372,182 402,826,604 อื่น ๆ 42,485,575 17,064,616 รวมสินทรัพย์ 29,371,593,475 29,929,327,088 หมายเหตุประกอบงบการเงินเป็นส่วนหนึ่งของงบการเงินนี้ (นายสมชัย ฤชุพันธุ์) (นายจิรายุ อิศรางกูร ณ อยุธยา) ประธานกรรมการ กรรมการ 2542 2541 บาท บาท หนี้สินและส่วนของผู้ถือหุ้น หนี้สินหมุนเวียน เงินเบิกเกินบัญชีและเงินกู้ยืมจากสถาบันการเงิน( หมายเหตุ 8 ) 7,830,025,028 6,424,749,314 เจ้าหนี้การค้า 3,884,654,675 5,505,620,205 ส่วนของเงินกู้ระยะยาวที่ถึงกำหนดชำระภายในหนึ่งปี ( หมายเหตุ 9 ) 1,864,597,340 585,526,450 เงินกู้ยืมระยะสั้นกิจการที่เกี่ยวข้องกัน - 15,430,000 หนี้สินหมุนเวียนอื่น ภาษีสรรพสามิตและเงินนำส่งกองทุนน้ำมันเชื้อเพลิงค้างจ่าย 226,933,849 241,129,909 ค่าใช้จ่ายค้างจ่าย 521,666,738 572,874,442 อื่นๆ 419,874,570 312,901,681 รวมหนี้สินหมุนเวียน 14,747,752,200 13,658,232,001 เงินกู้ระยะยาว ( หมายเหตุ 9 ) 5,963,465,520 5,836,113,390 หนี้สินอื่น รายได้รอการรับรู้ 83,220,838 88,182,220 อื่น ๆ 194,185,660 37,404,182 รวมหนี้สิน 20,988,624,218 19,619,931,793 ส่วนของผู้ถือหุ้น ทุนเรือนหุ้น ทุนจดทะเบียน 5,220,409,400 5,220,409,400 หุ้นสามัญ 522,040,940 หุ้น มูลค่าหุ้นละ 10 บาท ทุนที่ออกและชำระแล้ว หุ้นสามัญ 522,040,940 หุ้น มูลค่าหุ้นละ 10 บาท 5,220,409,400 5,220,409,400 ส่วนเกินทุน ส่วนเกินมูลค่าหุ้น 2,007,950,671 2,007,950,671 ส่วนเกินทุนจากการตีราคาสินทรัพย์ 4,355,666,614 4,799,343,710 กำไร (ขาดทุน) สะสม จัดสรรแล้ว สำรองตามกฎหมาย 547,594,555 547,594,555 อื่น ๆ ยังไม่ได้จัดสรร (3,734,154,829) (2,229,660,155) ขาดทุนจากอัตราแลกเปลี่ยนก่อนปี 2539 รอการตัดบัญชี(14,497,154) (36,242,886) รวมส่วนของผู้ถือหุ้น 8,382,969,257 10,309,395,295 รวมหนี้สินและส่วนของผู้ถือหุ้น 29,371,593,475 29,929,327,088 หมายเหตุประกอบงบการเงินเป็นส่วนหนึ่งของงบการเงินนี้ สอบทานแล้ว บริษัท บางจากปิโตรเลียม จำกัด (มหาชน) งบกำไรขาดทุน สำหรับไตรมาสที่สามและงวดเก้าเดือนสิ้นสุดวันที่ 30 กันยายน 2542 และ 2541 สะสมถึงไตรมาสนี้ ไตรมาสที่สาม งวดเก้าเดือน 2542 2541 2542 2541 บาท บาท บาท บาท รายได้จากการดำเนินงาน รายได้จากการขาย 10,589,103,768 8,099,877,614 26,720,324,527 27,037,009,670 รายได้อื่น ดอกเบี้ยรับ 11,990,336 33,566,902 70,811,420 132,943,432 ส่วนแบ่งกำไรในบริษัทร่วม (141,202) 2,721,050 1,556,079 5,621,598 อื่น ๆ 14,617,035 23,128,703 74,397,686 70,414,669 รวมรายได้ 10,615,569,937 8,159,294,269 26,867,089,712 27,245,989,369 ค่าใช้จ่ายจากการดำเนินงาน ต้นทุนขาย 9,666,507,061 7,690,959,252 24,618,546,731 25,530,588,465 ค่าใช้จ่ายในการขายและบริหาร 389,913,425 327,610,734 1,033,976,430 883,658,807 ดอกเบี้ยจ่าย ( หมายเหตุ 10 ) 274,941,438 319,842,958 840,169,381 718,908,750 ค่าตอบแทนกรรมการ 142,800 79,200 350,400 329,400 ขาดทุน(กำไร)จากอัตราแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศ 839,459,167 (311,712,961) 806,429,782 (185,690,680) รวมค่าใช้จ่าย 11,170,963,891 8,026,779,183 27,299,472,724 26,947,794,742 กำไร (ขาดทุน) ก่อนภาษีเงินได้ (555,393,954) 132,515,086 (432,383,012) 298,194,627 ภาษีเงินได้ - 43,836,904 - 92,668,921 ภาษีเงินได้รอการตัดบัญชี ( หมายเหตุ 7 ) 925,923,499 - 925,923,499 - กำไร (ขาดทุน) สุทธิ (1,481,317,453) 88,678,182 (1,358,306,511) 205,525,706 กำไร (ขาดทุน) ต่อหุ้น (2.84) 0.17 (2.60) 0.39 หมายเหตุประกอบงบการเงินเป็นส่วนหนึ่งของงบการเงินนี้ บริษัท บางจากปิโตรเลียม จำกัด (มหาชน) งบแสดงการเปลี่ยนแปลงในส่วนของผู้ถือหุ้น ณ วันที่ 30 กันยายน 2542 หน่วย : บาท ทุนเรือนหุ้น ส่วนเกิน ส่วนเกินทุน ขาดทุนจากอัตรา กำไร(ขาดทุน) รวม มูลค่าหุ้น จากการตี แลกเปลี่ยนก่อนปี 2539 สะสม ราคาสินทรัพย์ การตัดบัญชี ยอดคงเหลือ ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2540 5,220,409,400 2,007,950,671 5,164,565,549 (52,552,184) (1,872,631,149) 10,467,742,287 ผลสะสมจากการแก้ไขข้อผิดพลาด - - - - (14,960,157 (14,960,157) ยอดคงเหลือที่ปรับปรุงแล้ว 5,220,409,400 2,007,950,671 5,164,565,549 (52,552,184) (1,887,591,306) 10,452,782,130 รายการที่ยังไม่รับรู้ในงบกำไรขาดทุน (482,355,133) (482,355,133) รายการที่รับรู้ในงบกำไรขาดทุน 21,745,731 21,745,731 กำไร(ขาดทุน)สุทธิประจำงวด 59,337,543 59,337,543 เงินปันผลจ่าย - - หุ้นทุนที่ออกจำหน่าย - - - ยอดคงเหลือ ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2541 5,220,409,400 2,007,950,671 4,682,210,416 (30,806,453) (1,828,253,763) 10,051,510,271 รายการที่ยังไม่รับรู้ในงบกำไรขาดทุน (326,543,802) (326,543,802) รายการที่รับรู้ในงบกำไรขาดทุน 16,309,299 16,309,299 กำไร(ขาดทุน)สุทธิประจำงวด (1,358,306,511) (1,358,306,511) เงินปันผลจ่าย - - หุ้นทุนที่ออกจำหน่าย - - - ยอดคงเหลือ ณ วันที่ 30 กันยายน 2542 5,220,409,400 2,007,950,671 4,355,666,614 (14,497,154) (3,186,560,274) 8,382,969,257 หมายเหตุประกอบงบการเงินเป็นส่วนหนึ่งของงบการเงินนี้ สอบทานแล้ว บริษัท บางจากปิโตรเลียม จำกัด (มหาชน) งบกระแสเงินสด สำหรับไตรมาสที่สามและงวดเก้าเดือนสิ้นสุดวันที่ 30 กันยายน 2542 และ 2541 สะสมถึงไตรมาสนี้ ไตรมาสที่สาม งวดเก้าเดือน 2542 2541 2542 2541 บาท บาท บาท บาท กระแสเงินสดจากกิจกรรมดำเนินงาน กำไร (ขาดทุน) สุทธิ (1,481,317,453) 88,678,182 (1,358,306,511) 205,525,706 ปรับกระทบยอดกำไร (ขาดทุน) สุทธิเป็นเงินสดสุทธิรับ(จ่าย) จากกิจกรรมดำเนินงาน ค่าเสื่อมราคา 220,584,794 192,772,657 657,675,272 526,255,995 หนี้สูญและหนี้สงสัยจะสูญ 12,691,735 - 23,153,668 - รายจ่ายตัดบัญชี 74,482,60 94,760,822 237,807,020 256,535,966 ขาดทุน (กำไร) จากอัตราแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศ 815,463,339 (268,494,103) 817,856,295 (494,158,718) ภาษีเงินได้ตัดบัญชี 925,923,499 43,836,904 925,923,499 92,668,921 ขาดทุน (กำไร) จากการจำหน่ายสินทรัพย์ 693,799 4,218,619 1,369,929 2,281,921 สำรองเงินบำเหน็จสงเคราะห์(10,703,618) 368,216 (9,322,520) 1,104,649 รายได้ตัดบัญชี (1,513,960) (3,118,750) (9,729,536) (10,276,786) รายได้จากบริษัทที่เกี่ยวข้อง - - (28,802,082) - ส่วนแบ่ง(กำไร) ขาดทุนจากบริษัทร่วม 141,202 (2,721,050) (1,556,079) (5,621,598) ลูกหนี้การค้าและตั๋วเงินรับ(เพิ่มขึ้น)ลดลง (780,792,152) 302,262,016 (1,013,501,293) 654,168,056 ผลิตภัณฑ์น้ำมันและน้ำมันดิบคงเหลือ(เพิ่มขึ้น)ลดลง (1,558,817,787) (237,224,028) (2,615,941,953) 590,323,582 สินทรัพย์หมุนเวียนอื่น(เพิ่มขึ้น)ลดลง (156,546,042) 42,425,664 (239,336,169) (85,409,721) เจ้าหนี้การค้าเพิ่มขึ้น(ลดลง)1,067,756,616 (2,643,194,624) 1,101,152,284 (2,804,035,063) หนี้สินหมุนเวียนอื่นเพิ่มขึ้น(ลดลง)(3,579,726) 52,844,423 (371,159,658) 158,736,702 หนี้สินอื่นเพิ่มขึ้น 1,692,427 8,429,365 7,997,871 8,429,365 เงินสดสุทธิใช้ไปในกิจกรรมดำเนินงาน (873,840,727) (2,324,155,687) (1,874,719,963) (903,471,023) กระแสเงินสดจากกิจกรรมลงทุน เงินลงทุนระยะสั้นเพิ่มขึ้น (736,911) (1,823,017,792) (4,786,642) (1,976,407,168) เงินลงทุนระยะยาวลดลง - - 8,397,060 - ลงทุนในที่ดิน อาคารและอุปกรณ์ (145,303,038) (318,497,383) (382,669,452) (908,762,188) สินทรัพย์อื่นลดลง (เพิ่มขึ้น) (65,069,371) 9,030,419 (97,264,471) (75,366,690) เงินสดสุทธิใช้ไปในกิจกรรมลงทุน (211,109,320) (2,132,484,756) (476,323,505) (2,960,536,046) หมายเหตุประกอบงบการเงินเป็นส่วนหนึ่งของงบการเงินนี้ 2542 2541 2542 2541 บาท บาท บาท บาท กระแสเงินสดจากกิจกรรมจัดหาเงิน เงินเบิกเกินบัญชีและเงินกู้ยืมจากสถาบันการเงิน 1,560,323,958 4,703,702,372 1,037,093,659 1,500,566,087 เงินกู้ยืมระยะสั้นจากกิจการที่เกี่ยวข้องกัน - 9,180,000 - 15,430,000 เงินกู้ระยะยาว (250,000,000) 137,767,159 908,133,083 652,463,011 เงินสดสุทธิได้มาจากกิจกรรมจัดหาเงิน 1,310,323,958 4,850,649,531 1,945,226,742 2,168,459,098 เงินสดเพิ่มขึ้น (ลดลง) สุทธิ 225,373,911 394,009,088 (405,816,726) (1,695,547,971) เงินสด ณ ต้นงวด 140,900,705 90,855,134 772,091,342 2,180,412,193 เงินสด ณ วันที่ 30 กันยายน 366,274,616 484,864,222 366,274,616 484,864,222 ข้อมูลกระแสเงินสดเปิดเผยเพิ่มเติม เงินสดจ่าย (รับคืน) ในระหว่างไตรมาส ดอกเบี้ยจ่าย 221,697,722 177,883,254 839,486,941 572,942,241 ภาษีเงินได้ 29,176,958 (120,537,791) 71,306,154 (58,465,324) หมายเหตุประกอบงบการเงินเป็นส่วนหนึ่งของงบการเงินนี้ บริษัท บางจากปิโตรเลียม จำกัด ( มหาชน ) หมายเหตุประกอบงบการเงิน สำหรับไตรมาสที่สามและงวดเก้าเดือนสิ้นสุดวันที่ 30 กันยายน 2542 และ 2541 1. เกณฑ์การจัดทำและนำเสนองบการเงิน งบการเงินนี้ได้จัดทำขึ้นตามหลักการบัญชีที่รับรองทั่วไปและตามข้อกำหนด ของตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย 2. นโยบายการบัญชีที่สำคัญ 2.1 การรับรู้รายได้และค่าใช้จ่าย บริษัทรับรู้รายได้และค่าใช้จ่ายโดยทั่วไปตามเกณฑ์คงค้าง รายได้จากการขาย บริษัทรับรู้รายได้จากการขายทันทีที่ส่งมอบสินค้าให้กับลูกค้า รายได้ดอกเบี้ย บริษัทรับรู้รายได้ดอกเบี้ยตามเกณฑ์สัดส่วนของเวลาโดยคำนึงถึงอัตราผลตอบแทน ที่แท้จริงของสินทรัพย์ 2.2 ค่าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญ บริษัทตั้งค่าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญโดยประมาณจากลูกหนี้ที่คาดว่าจะเรียกเก็บเงิน ไม่ได้และพิจารณาฐานะ ปัจจุบันของลูกหนี้แต่ละราย รวมทั้งจากการวิเคราะห์ฐานะเศรษฐกิจโดยรวม 2.3 สินค้าคงเหลือ ผลิตภัณฑ์น้ำมันคงเหลือและน้ำมันดิบคงเหลือ แสดงด้วยราคาทุนหรือมูลค่าสุทธิที่จะ ได้รับแล้วแต่ราคาใดจะต่ำกว่าตามเกณฑ์เข้าก่อนออกก่อน ในงวดปี 2542 บริษัทได้เปลี่ยนนโยบายการบัญชีของน้ำมันหล่อลื่นซึ่งเดิมแสดงด้วย ราคาทุนหรือมูลค่าสุทธิที่จะได้รับแล้วแต่ราคาใดจะต่ำกว่าตามเกณฑ์เข้าก่อนออกก่อน มาเป็นเกณฑ์ถัวเฉลี่ยถ่วงน้ำหนัก 2.4 พัสดุคงเหลือ บันทึกบัญชีในราคาทุนโดยวิธีถัวเฉลี่ยถ่วงน้ำหนัก 2.5 เงินลงทุนในกิจการที่เกี่ยวข้องกัน 2.5.1 กรณีที่บริษัท ถือหุ้นตั้งแต่ร้อยละ 20 ขึ้นไป ของทุนที่ชำระแล้ว บันทึกตามวิธีส่วนได้เสีย 2.5.2 กรณีที่บริษัท ถือหุ้นน้อยกว่าร้อยละ 20 ของทุนที่ชำระแล้ว บันทึกตามราคาทุน 2.6 ที่ดิน อาคาร และอุปกรณ์ บันทึกบัญชีในราคาทุนที่ซื้อหรือได้มา ดอกเบี้ยจ่ายที่เกิดจากเงินกู้เพื่อให้ได้มาซึ่งสินทรัพย์ ถาวรถือเป็นต้นทุนสินทรัพย์ถาวร เมื่องานก่อสร้างแล้วเสร็จถือเป็นค่าใช้จ่าย ค่าเสื่อมราคา คำนวณโดยวิธีเส้นตรง ตามอายุการใช้งานโดยประมาณของสินทรัพย์ แต่ละประเภท ซึ่งอยู่ระหว่างอัตราร้อยละ 5 ถึงร้อยละ 20 ต่อปี บริษัทจะมีการตีราคาสินทรัพย์ใหม่ทุกห้าปี และบันทึกราคาสินทรัพย์ที่เพิ่มขึ้นจาก การตีราคาใหม่ไว้ในบัญชีส่วนเกินทุนจากการตีราคาสินทรัพย์ โดยแสดงไว้ใน ส่วนของผู้ถือหุ้นและจำนวนนี้จะไม่สามารถนำไปจ่ายเป็นเงินปันผล ค่าเสื่อมราคา ของสินทรัพย์ส่วนที่ตีราคาเพิ่มจะนำไปหักออกจากบัญชีส่วนเกินทุนจากการตีราคาสินทรัพย์ 2.7 ภาษีเงินได้รอการตัดบัญชี ค่าใช้จ่ายภาษีหรือรายได้ภาษีของบริษัท ประกอบด้วย ภาษีงวดปัจจุบันซึ่ง คำนวณตามภาษีที่บริษัท ต้องจ่ายตามที่กำหนดไว้ในประมวลรัษฎากร และภาษีเงินได รอการตัดบัญชี ซึ่งคำนวณจากผลแตกต่างชั่วคราว ( Temporary Differences ) ระหว่างสินทรัพย์สุทธิทางบัญชีและทางภาษี 2.8 รายจ่ายรอการตัดบัญชี ค่าเช่าที่ดินในสถานีบริการ ตัดจ่ายตามอายุสัญญาเช่าภายใน 20 ถึง 30 ปี ปีละเท่า ๆ กัน ส่วนต่ำกว่ามูลค่าสินทรัพย์จากการแลกเปลี่ยนอาคารระหว่างบริษัท กับกรมการพลังงานทหาร กระทรวง กลาโหม ตัดจ่ายภายใน 20 ปี ปีละเท่า ๆ กัน เริ่มตั้งแต่ปี 2531 รายจ่ายรอการตัดบัญชีอื่น ตัดจ่ายภายใน 5 ปี ปีละเท่า ๆ กัน 2.9 เงินตราต่างประเทศ 2.9.1 บันทึกบัญชีเป็นเงินบาทตามอัตราแลกเปลี่ยน ณ วันที่เกิดรายการและจะปรับมูลค่าเป็นเงินบาทโดยใช้ อัตราแลกเปลี่ยนที่ธนาคารแห่งประเทศไทยประกาศใช้เป็นอัตราอ้างอิง ณ วันสิ้นงวดบัญชี ผลต่างจากการปรับมูลค่า รับรู้เป็นรายได้หรือค่าใช้จ่ายทั้งจำนวน ยกเว้นผลขาดทุนจากอัตราแลกเปลี่ยนรอตัดบัญชีก่อนปี 2539 ตัดจ่ายตาม อายุหนี้ที่เหลือ 2.9.2 กำไรหรือขาดทุนจากอัตราแลกเปลี่ยนที่เกิดจากการชำระหนี้ในแต่ละงวดบัญชี บันทึกเป็นรายได้ หรือ ค่าใช้จ่ายในงวดบัญชีนั้นทั้งจำนวน 2.9.3 ในกรณีบริษัท ซื้อเงินตราต่างประเทศล่วงหน้า เพื่อลดความเสี่ยงจากอัตราแลกเปลี่ยนของหนี้สินที่เป็น เงินตราต่างประเทศ บริษัทได้บันทึกบัญชีโดยใช้อัตราแลกเปลี่ยนตามสัญญา สำหรับค่าธรรมเนียมการซื้อเงินตราต่าง ประเทศล่วงหน้าตัดจำหน่ายตามระยะเวลาในสัญญา 2.10 รายได้รอการรับรู้ รายได้รับล่วงหน้าจากการให้เช่าสินทรัพย์และอื่นๆ รับรู้เป็นรายได้ตามอายุสัญญา ปีละเท่า ๆ กัน 2.11 สำรองเงินบำเหน็จสงเคราะห์ การสำรองเงินบำเหน็จสงเคราะห์ถือเกณฑ์ดังนี้ พนักงานที่ทำงานครบ 5 ปี ตั้งสำรองฯ ร้อยละ 5 และพนักงานที่ จะเกษียณอายุอีก 5 ปีถัดไป ตั้งสำรองฯ ร้อยละ 100 ของเงินบำเหน็จที่พึงได้รับ ณ วันสิ้นงวดบัญชีของแต่ละปี 2.12 กองทุนสำรองเลี้ยงชีพพนักงานที่จดทะเบียนแล้ว บริษัทได้จดทะเบียนจัดตั้งกองทุนสำรองเลี้ยงชีพประเภทจ่ายสมทบสำหรับพนักงาน โดยพนักงานที่เป็นสมาชิก จ่ายเงินสะสมเข้ากองทุนเป็นรายเดือนในอัตราร้อยละ 5 หรือ 10 ของเงินเดือน ทั้งนี้เป็นไปตามความสมัครใจของ พนักงาน และบริษัทจ่ายสมทบเป็นรายเดือนในอัตราเดียวกัน 2.13 ต้นทุนการกู้ยืม ดอกเบี้ยจ่ายที่เกิดจากเงินกู้ที่กู้มาโดยเฉพาะเพื่อโครงการก่อสร้างสินทรัพย์ถาวร และดอกเบี้ยจ่ายที่เกิดจากเงินกู้ ที่กู้มาเพื่อวัตถุประสงค์ทั่วไป แต่ได้นำมาใช้ในโครงการก่อสร้างสินทรัพย์ถาวรถือเป็นส่วนหนึ่งของราคาทุนของสิน ทรัพย์ถาวร เมื่องานก่อสร้างแล้วเสร็จถือเป็นค่าใช้จ่าย 2.14 ค่าใช้จ่ายเพิ่มทุน ค่าธรรมเนียมในการจดทะเบียนเพิ่มทุน ค่าจัดการและประกันการจำหน่ายหุ้นและค่าใช้จ่ายอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับ การขายหุ้นเพิ่มทุน ถือเป็นรายการปรับปรุงทุนโดยนำไปลดยอดส่วนเกินมูลค่าหุ้น 2.15 กำไร (ขาดทุน) ต่อหุ้น กำไร (ขาดทุน) ต่อหุ้นคำนวณจากกำไร(ขาดทุน)สุทธิหารด้วยจำนวนถัวเฉลี่ยถ่วงน้ำหนักของหุ้นที่ได้ออก จำหน่ายและเรียกชำระแล้ว 2.16 รายจ่ายในการพัฒนาหรือแก้ไขปรับปรุงระบบคอมพิวเตอร์ รายจ่ายการพัฒนาระบบคอมพิวเตอร์ ซึ่งทำให้เพิ่มกำลังความสามารถ หรือประสิทธิภาพอย่างเป็นสาระสำคัญ บันทึกเป็นสินทรัพย์ สำหรับรายจ่ายที่เกิดจากการแก้ไขปรับปรุงระบบคอมพิวเตอร์เพื่อแก้ไขปัญหา ปี ค.ศ. 2000 บันทึกเป็นค่าใช้จ่าย ทั้งจำนวนในงวดบัญชีที่เกิดรายการ 3. ลูกหนี้และตั๋วเงินรับการค้า - สุทธิ ( นโยบายการบัญชี 2.2 ) หน่วย : ล้านบาท 2542 2541 ลูกหนี้และตั๋วเงินรับการค้า 2,774.10 1,974.24 หัก ค่าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญ 88.10 53.57 ลูกหนี้และตั๋วเงินรับการค้า-สุทธิ 2,686.00 1,920.67 ณ วันที่ 30 กันยายน 2542 บริษัทมีลูกหนี้การค้าที่มีปัญหาในการชำระหนี้ แยกตามอายุหนี้ที่ค้างชำระได้ดังนี้ หน่วย : ล้านบาท เกินกว่า 3 เดือน ถึง 6 เดือน 3.99 เกินกว่า 6 เดือน ถึง 12 เดือน 14.79 เกินกว่า 12 เดือนขึ้นไป 114.13 รวม 132.91 บริษัทได้ตั้งค่าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญไว้จำนวน 88.10 ล้านบาท 4. สินค้าคงเหลือ ( นโยบายการบัญชี 2.3 ) บริษัทเปลี่ยนวิธีบันทึกบัญชีสินค้าคงเหลือน้ำมันหล่อลื่นจากราคาทุนหรือมูลค่าสุทธิที่ จะได้รับแล้วแต่ราคาใดจะต่ำกว่า โดยใช้เกณฑ์เข้าก่อนออกก่อน มาเป็นเกณฑ์ ถัวเฉลี่ยถ่วงน้ำหนัก มีผลให้มูลค่าน้ำมันหล่อลื่นคงเหลือ ณ วันที่ 30 กันยายน 2542 สูงขึ้น 0.05 ล้านบาท และขาดทุนสุทธิสำหรับไตรมาสที่สามสูงไป 0.53 ล้านบาทและ งวดเก้าเดือนต่ำไป 0.05 ล้านบาท 5. เงินลงทุนและเงินให้กู้ยืมในกิจการที่เกี่ยวข้องกัน ( นโยบายการบัญชี 2.5 ) ณ วันที่ 30 กันยายน 2542 บริษัทมีเงินลงทุนและเงินให้กู้ยืมในกิจการที่เกี่ยวข้องกันจำนวน 449.16 ล้านบาท ประกอบด้วย เงินลงทุนในกิจการที่เกี่ยวข้องกัน 252.11 ล้านบาท ( วิธีราคาทุน 211.75 ล้านบาท และวิธีส่วนได้เสีย 40.36 ล้านบาท ) และเงินจ่าย ล่วงหน้าแก่กิจการที่เกี่ยวข้องกัน 197.05 ล้านบาท มีรายละเอียดประกอบดังนี้ 5.1 เงินลงทุนในกิจการที่เกี่ยวข้องกัน ชื่อบริษัท ประเภทกิจการ ลักษณะ ทุน สัดส่วน เงินลงทุน เงินปันผล ชำระแล้ว เงินลงทุน ชำระแล้ว เงินลงทุน (ล้านบาท) (ร้อยละ) ณ วันที่ 30 กันยายน วิธีราคาทุน วิธีส่วนได้เสีย 2542 2541 2542 2541 บริษัทร่วม บริษัท บางจากกรีนเนท จำกัด บริหารเครือข่าย ถือหุ้น 1.00 49.00 - - 21.20 20.40 - การจำหน่ายสินค้าอุปโภค บริโภค บริษัท บางจากกรีนไลน์ จำกัด ธุรกิจขนส่ง บริการ ถือหุ้น 0.10 49.00 - - 3.00 2.92 - บริษัท มงคลชัยพัฒนา จำกัด บริหารเครือข่าย ถือหุ้น 3.00 48.98 - - - 1.96 - การจำหน่ายสินค้าอุปโภค บริโภค บริษัท บางจากเพาเวอร์ จำกัด ผลิตและจำหน่าย ถือหุ้น 40.00 39.99 - - 16.16 15.16 - ไฟฟ้าและไอน้ำ บริษัทที่เกี่ยวข้อง บริษัท ขนส่งน้ำมันทางท่อ จำกัด ธุรกิจขนส่งบริการ ถือหุ้น 1,592.00 11.42 181.75 133.00 - - - บริษัท โอชอง เชียงใหม่ จำกัด ค้าปลีก ค้าส่ง ถือหุ้น 300.00 10.00 30.00 30.00 - - - สินค้าอุปโภคบริโภค รวม 211.75 163.00 40.36 40.44 - หมายเหตุ บริษัทไม่ได้ถือหุ้นใน บริษัท มงคลชัยพัฒนา จำกัด ตั้งแต่เดือน เมษายน 2542 ในไตรมาสนี้ บริษัทได้บันทึกส่วนแบ่งผลกำไรจากเงินลงทุนซึ่งคำนวณจากผล การดำเนินงานที่ได้รับแจ้งจากบริษัทต่างๆ คือ บริษัท บางจากกรีนเนท จำกัด (0.19) ล้านบาท บริษัท บางจากกรีนไลน์ จำกัด (0.13) ล้านบาท และ บริษัท บางจากเพาเวอร์ จำกัด 0.18 ล้านบาท 5.2 เงินค่าขนส่งจ่ายล่วงหน้าให้บริษัท ขนส่งน้ำมันทางท่อ จำกัด ( FPT ) บริษัทได้ให้การสนับสนุนทางการเงินแก่ FPT โดยจ่ายเงินค่าขนส่งน้ำมันล่วงหน้า ( Tariff Prepayment ) ตามบันทึกข้อตกลงเมื่อวันที่ 14 มิถุนายน 2539 ต่อมาบริษัทร่วมกับเจ้าหนี้รายอื่นของ FPT ตกลงทำสัญญาปรับโครงสร้าง หนี้เมื่อวันที่ 3 มีนาคม 2542 โดยหนี้ค่าขนส่งจ่ายล่วงหน้าก่อนปรับโครงสร้างหนี้เท่ากับ 245.80 ล้านบาท ได้ดำเนินการแปลงหนี้เป็นทุน (หุ้นบุริมสิทธิ์) จำนวน 48.75 ล้านบาท เมื่อวันที่ 30 เมษายน 2542 และหนี้ส่วนที่เหลือจะได้รับชำระคืน โดยการหักกลบกับค่าบริการขนส่งน้ำมันเป็นรายเดือน เริ่มมีนาคม 2543 5.3 รายการค้ากับบริษัทที่เกี่ยวข้องกัน สำหรับงวดเก้าเดือนสิ้นสุดวันที่ 30 กันยายน 2542 หน่วย : ล้านบาท ลูกหนี้บริษัทที่เกี่ยวข้อง 105.33 เจ้าหนี้บริษัทที่เกี่ยวข้อง 11.70 รายได้จากการขายน้ำมัน 733.47 ค่าบริหารการจัดส่งน้ำมัน 43.98 ค่าขนส่งน้ำมันทางท่อ 62.47 ค่าสิทธิดำเนินการร้านเลมอนกรีน (Minimart) 4.18 6. ที่ดิน อาคารและอุปกรณ์ - สุทธิ ( นโยบายการบัญชี 2.6 และ 2.13 ) ประกอบด้วย หน่วย : ล้านบาท รายการ ณ 31 ธ.ค.41 เพิ่มขึ้น ลดลง ณ 30 ก.ย 42 ค่าเสื่อม ราคาสุทธิ ระหว่างงวด ระหว่างงวด ราคาสะสม ที่ดิน 1,344.78 - - 1,344.78 - 1,344.78 อาคาร 467.01 0.04 - 467.05 180.93 286.12 ท่าเทียบเรือ เขื่อน และรั้ว 189.25 8.03 0.04 197.24 111.76 85.48 เครื่องจักร อุปกรณ์ และหอกลั่น18,568.57 72.96 6.88 18,634.65 8,243.51 10,391.14 อุปกรณ์จำหน่ายและอุปกรณ์สำนักงาน 1,546.46 879.92 21.87 2,404.51 11.57 1,892.94 แพลตินั่ม แคตตาลีส 213.75 - - 213.75 - 213.75 ยานพาหนะ 366.14 4.34 11.78 358.70 165.80 192.90 สิทธิการเช่า 1,475.01 49.21 - 1,524.22 283.47 1,240.75 ค่าธรรมเนียมการโอนสินทรัพย์ 41.80 - - 41.80 40.32 1.48 งานระหว่างก่อสร้าง 3,302.73 337.02 967.29 2,672.46 - 2,672.46 รวม 27,515.50 1,351.52 1,007.86 27,859.16 9,537.36 18,321.80 งานระหว่างก่อสร้างจำนวน 2,672.46 ล้านบาท ส่วนหนึ่งเกิดจากดอกเบี้ยจ่าย ที่ถือเป็นต้นทุนงานระหว่างก่อสร้าง จำนวน 64.85 ล้านบาท ในไตรมาสนี้มีค่าเสื่อมราคาจำนวน 220.58 ล้านบาทและงวดสะสมเก้าเดือน 657.68 ล้านบาท บันทึกเป็นต้นทุนการผลิตจำนวน 137.23 ล้านบาทและ 406.64 ล้านบาท บันทึกเป็นค่าใช้จ่ายในการขายและบริหารจำนวน 83.35 ล้านบาทและ 251.04 ล้านบาท ตามลำดับ 7. ภาษีเงินได้รอการตัดบัญชี ณ วันที่ 30 กันยายน 2541 ภาษีเงินได้รอการตัดบัญชีมียอดคงเหลือ 1,495.85 ล้านบาท โดยในงวดบัญชี สิ้นสุดวันที่ 30 กันยายน 2541 บริษัทได้ปรับปรุงลดยอดคงเหลือยกมา ต้นงวดเนื่องจากตั้งไว้สูงไปจำนวน 6.52 ล้านบาท และรับรู้เป็นค่าใช้จ่าย สำหรับงวดจำนวน 92.67 ล้านบาท ณ วันที่ 30 กันยายน 2542 ภาษีเงินได้ รอการตัดบัญชีมียอดคงเหลือ 628.91 ล้านบาท โดยในงวดบัญชีสิ้นสุดวันที่ 30 กันยายน 2542 บริษัทได้ปรับปรุงลดยอดภาษีเงินได้รอการตัดบัญชีจำนวน 925.92 ล้านบาท เพื่อให้สอดคล้องกับประมาณการกำไรของงวดบัญชีสิ้นสุดหลังวันที่ 30 กันยายน 2542 ที่ประมาณใหม่ 8. เงินเบิกเกินบัญชีและเงินกู้ยืมจากสถาบันการเงิน บริษัทมีเงินเบิกเกินบัญชีและเงินกู้ยืมจากสถาบันการเงิน จำนวน 7,830.03 ล้านบาท ส่วนใหญ่จำนวน 5,347.41 ล้านบาท (130 ล้านเหรียญสหรัฐฯ) เป็นเงินกู้ระยะสั้นจากสถาบันการเงินในต่างประเทศ โดยอัตราดอกเบี้ยเท่ากับอัตราดอกเบี้ย เงินกู้ระหว่างธนาคารในลอนดอน (LIBOR) บวกด้วยส่วนเพิ่มตามที่ตกลงกัน 9. เงินกู้ระยะยาว ( นโยบายการบัญชี 2.9 ) ประกอบด้วย หน่วย : ล้านบาท 2542 2541 เงินกู้ต่างประเทศ (ยังมีต่อ)