ข่าวแจ้งตลาดหลักทรัพย์

บริษัท บางจากปิโตรเลียม จำกัด ( มหาชน ) หมายเหตุประกอบงบการเงิน สำหรับปีสิ้นสุดวันที่ 31 ธันวาคม 2539 และ 2538 1.สรุปนโยบายการบัญชีที่สำคัญ 1.1 หลักการบัญชี การบันทึกบัญชีถือตามเกณฑ์คงค้าง ( Accrual Basis ) 1.2 ผลิตภัณฑ์น้ำมันคงเหลือ บันทึกบัญชีในราคาทุนหรือราคาตลาดที่ต่ำกว่า ราคาทุนต่อหน่วยคำนวณโดยถัวเฉลี่ยค่าใช้จ่ายใน การผลิตของแต่ละเดือน กับ ปริมาณผลิตภัณฑ์น้ำมันแต่ละประเภท ซึ่งถ่วงน้ำหนัก ราคา ณ โรงกลั่น(Ex- refinery) โดยใช้เกณฑ์เข้าก่อนออกก่อน 1.3 น้ำมันดิบคงเหลือ บันทึกบัญชีในราคาทุนหรือราคาตลาดที่ต่ำกว่า ราคาทุนต่อหน่วยคำนวณโดยถัวเฉลี่ยต้นทุนซื้อน้ำ มันดิบกับปริมาณที่ซื้อในแต่ละเดือน โดยใช้เกณฑ์เข้าก่อนออกก่อน 1.4 พัสดุคงเหลือ บันทึกบัญชีในราคาทุนโดยวิธีถัวเฉลี่ย 1.5 เงินลงทุนระยะยาว 1.5.1 กรณีที่บริษัทฯ ถือหุ้นเกินกว่าร้อยละ 20 ของทุนที่ชำระแล้ว จะบันทึกตามวิธีส่วนได้เสีย 1.5.2 กรณีที่บริษัทฯ ถือหุ้นร้อยละ 20 ลงมา บันทึกตามราคาทุน 1.6 ที่ดิน อาคาร อุปกรณ์ และค่าเสื่อมราคา ที่ดิน อาคารและอุปกรณ์ บันทึกบัญชีในราคาทุนที่ซื้อหรือได้มา ดอกเบี้ยจ่ายและผลกำไรหรือขาดทุน จากอัตราแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศที่เกิดจากเงินกู้ที่ใช้เพื่อให้ได้มาซึ่งสินทรัพย์ถาวร ถือเป็นต้นทุนของ สินทรัพย์ถาวร ค่าเสื่อมราคา คำนวณโดยวิธีเส้นตรง ตามอายุการใช้งานโดยประมาณของสินทรัพย์ แต่ละประเภท ซึ่งอยู่ระหว่างอัตราร้อยละ 5 - 20 ต่อปี 1.7 ค่าใช้จ่ายในการซ่อมหน่วยกลั่นน้ำมัน บันทึกบัญชีตัดเป็นค่าใช้จ่ายตามระยะเวลาที่ซ่อมภายใน 18 เดือน 1.8 รายจ่ายรอการตัดบัญชี ส่วนเกินมูลค่าสินทรัพย์จากการแลกเปลี่ยน ตัดจ่ายภายใน 20 ปี ส่วนเกินมูลค่าสินทรัพย์รื้อถอนและรายจ่ายรอการตัดบัญชีอื่น ตัดจ่ายภายใน 5 ปี ค่าเช่าที่ดินในสถานีบริการ ตัดจ่ายตามอายุสัญญาเช่า 1.9 รายได้รอการตัดบัญชี รายได้รับล่วงหน้าจากการให้เช่าสินทรัพย์และอื่นๆ ตัดบัญชีเป็นรายได้ตามอายุสัญญา 1.10 เงินตราต่างประเทศ 1.10.1 บันทึกบัญชีเป็นเงินบาทตามอัตราแลกเปลี่ยน ณ วันที่เกิดรายการ 1.10.2 ยอดที่คงค้าง ณ วันสิ้นงวด จะปรับมูลค่าเป็นเงินบาทตามอัตราแลกเปลี่ยนของธนาคาร พาณิชย์ ณ วันเดียวกัน กำไรหรือขาดทุนจากอัตราแลกเปลี่ยน จะรับรู้เป็นรายได้หรือค่าใช้ จ่ายทั้งจำนวน ยกเว้นกำไรหรือขาดทุนจากการปรับมูลค่าของเงินกู้ ตาม 1.10.3 1.10.3 กำไรหรือขาดทุนจากอัตราแลกเปลี่ยนจากการปรับมูลค่า ณ วันสิ้นงวดและการปรับมูลค่า ตามเงื่อนไขของสัญญาเงินกู้ซึ่งใช้ในการก่อสร้างทรัพย์สิน - กรณีที่อยู่ระหว่างก่อสร้าง บันทึกเป็นต้นทุนงานระหว่างก่อสร้าง - กรณีงานก่อสร้างแล้วเสร็จ ในปี 2539 บริษัทฯ ได้เปลี่ยนนโยบายการบัญชีจาก เดิมซึ่งบันทึกเป็นรายการรอตัดบัญชีโดยแสดงอยู่ในส่วนของผู้ถือหุ้นและตัดจ่ายในแต่ละปีตาม ส่วนเฉลี่ยของอายุหนี้ที่เหลือ มาเป็นรายได้หรือค่าใช้จ่ายทั้งจำนวนในงวดบัญชีที่เกิดราย การ ส่วนรายการรอตัดบัญชีซึ่งเป็นยอดยกมาถือปฏิบัติตามวิธีเดิม การเปลี่ยนนโยบายบัญชีดังกล่าว เพื่อให้สอดคล้องกับหลักการบัญชีที่รับรองทั่วไป ผลของการเปลี่ยนแปลงทำให้ผลขาดทุนจากอัตราแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศลดลง จำนวน 41.49 ล้านบาท มีผลให้กำไรก่อนภาษีเงินได้นิติบุคคล ประจำปี 2539 เพิ่มขึ้นด้วย จำนวนเดียวกัน กำไรสุทธิเพิ่มขึ้น 29.04 ล้านบาท และกำไรสุทธิต่อหุ้นเพิ่มขึ้น 0.05 บาท 1.10.4 กำไรหรือขาดทุนจากอัตราแลกเปลี่ยนที่เกิดจากการชำระหนี้ในปีใด บันทึกเป็นรายได้หรือ ค่าใช้จ่ายในปีนั้นทั้งจำนวน 1.11 ดอกเบี้ยเงินกู้ระยะยาว ดอกเบี้ยจ่ายที่เกิดจากเงินกู้ระยะยาวซึ่งใช้ในการก่อสร้างสินทรัพย์ถาวรถือเป็นส่วนหนึ่งของต้นทุน งานระหว่างก่อสร้าง เมื่องานก่อสร้างแล้วเสร็จ ดอกเบี้ยจ่ายถือเป็นค่าใช้จ่าย 1.12 สำรองเงินบำเหน็จสงเคราะห์ การสำรองเงินบำเหน็จสงเคราะห์ถือเกณฑ์ดังนี้ พนักงานที่ทำงานครบ 5 ปี ซึ่งจะเกษียณอายุในปี ปัจจุบัน และอีก 5 ปีถัดไป ตั้งสำรองฯไว้ 100 % ส่วนที่เหลือตั้งสำรองฯ 5% ของเงินบำเหน็จที่พึงได้รับ ณ วัน สิ้นงวดบัญชีของแต่ละปี 1.13 ค่าใช้จ่ายเพิ่มทุน ค่าธรรมเนียมในการจดทะเบียนเพิ่มทุน ค่าจัดการและประกันการจำหน่ายหุ้นและค่าใช้จ่ายอื่นๆ ที่ เกี่ยวข้องกับการขายหุ้นเพิ่มทุน ถือเป็นรายการปรับปรุงทุนโดยนำไปลดยอดส่วนเกินมูลค่าหุ้น 1.14 กำไรสุทธิต่อหุ้น กำไรสุทธิต่อหุ้นคำนวณจากกำไรสุทธิหารด้วยจำนวนถัวเฉลี่ยถ่วงน้ำหนักของหุ้นที่ได้ออกจำหน่าย และเรียกชำระแล้ว 2. เงินลงทุนระยะสั้น บริษัทฯ ได้ลงทุนในตั๋วสัญญาใช้เงินกับสถาบันการเงินในประเทศ จำนวน 5,298 ล้านบาท ระยะเวลา 3 เดือน อัตราดอกเบี้ยระหว่างร้อยละ 11.75 - 12.75 ต่อปี 3. ลูกหนี้การค้า หน่วย : ล้านบาท 2539 2538 การปิโตรเลียมแห่งประเทศไทย 866.46 1,314.23 ผู้ค้าน้ำมันรายอื่น ๆ 1,486.01 1,197.11 รวม 2,352.47 2,511.34 ลูกหนี้การปิโตรเลียมแห่งประเทศไทย จำนวน 866.46 ล้านบาท ได้รวมส่วนเพิ่มซึ่งบริษัทฯ เรียกเก็บจากการ เพิ่มคุณภาพน้ำมันเตา ( ตามข้อกำหนดคุณภาพใหม่ของกระทรวงพาณิชย์ ) ที่การปิโตรเลียมแห่งประเทศไทยได้ซื้อ จากบริษัทฯ เพื่อจัดส่งให้การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย จำนวน 127.39 ล้านบาท ซึ่งจะต้องทำความตกลงต่อไป 4. เงินลงทุนระยะยาว มีรายละเอียดดังนี้ ล้านบาท อัตราการถือหุ้น 2539 2538 ร้อยละ บริษัท ขนส่งน้ำมันทางท่อ จำกัด 133.00 44.00 16.71 บริษัท บางจากกรีนเนท จำกัด 10.04 9.50 49.00 บริษัท บางจากกรีนไลน์ จำกัด 2.58 0.89 49.00 บริษัท บางจากเพาเวอร์ จำกัด 16.23 - 39.99 บริษัท มงคลชัยพัฒนา จำกัด 1.47 - 48.98 163.32 54.39 บริษัทฯ ได้บันทึกส่วนแบ่งผลกำไรจากเงินลงทุนซึ่งคำนวณจากผลการดำเนินงานที่ได้รับแจ้งจาก บริษัท บาง จากกรีนเนท จำกัด บริษัท บางจากกรีนไลน์ จำกัด บริษัท บางจากเพาเวอร์ จำกัด และบริษัท มงคลชัยพัฒนา จำกัด ในปี 2539 ตามนโยบายการบัญชี ข้อ 1.5.1 จำนวน 0.54 ล้านบาท 1.69 ล้านบาท 0.24 ล้านบาท และ 0.002 ล้าน บาทตามลำดับ 5. ที่ดิน อาคารและอุปกรณ์ - สุทธิ หน่วย : ล้านบาท 2539 2538 ราคาทุน ค่าเสื่อมราคาสะสม ราคาสุทธิ ราคาสุทธิ ที่ดิน 1,248.79 - 1,248.79 1,227.17 อาคาร 408.58 115.08 293.50 295.75 ท่าเทียบเรือ เขื่อน และรั้ว 137.90 73.35 64.55 132.14 เครื่องจักร อุปกรณ์ และหอกลั่น 9,981.35 2,746.85 7,234.50 7,667.55 อุปกรณ์สำนักงาน 556.42 156.76 399.66 314.41 แพลตินั่ม แคตตาลีส 127.70 - 127.70 127.69 ยานพาหนะ 207.79 66.54 141.25 78.39 สิทธิการเช่า 900.92 142.56 758.36 429.52 ค่าธรรมเนียมการโอนสินทรัพย์ 41.80 32.15 9.65 12.61 13,611.25 3,333.29 10,277.96 10,285.23 ค่าเสื่อมราคาสำหรับปี 2539 จำนวน 651.08 ล้านบาท บันทึกเป็นต้นทุนการผลิต 530.06 ล้านบาท เป็นค่าใช้ จ่ายในการขายและบริหาร 121.02 ล้านบาท 6. งานระหว่างก่อสร้าง หน่วย : ล้านบาท 2539 2538 การลงทุนในเครื่องจักรและอุปกรณ์ 822.84 512.64 การลงทุนในสถานีบริการและอื่น ๆ 1,380.56 922.34 รวม 2,203.40 1,434.98 7. สินทรัพย์อื่น หน่วย : ล้านบาท หน่วย : ล้านบาท 2539 2538 ลูกหนี้เงินล่วงหน้าค่าก่อสร้าง 6.10 20.00 เงินประกันและเงินมัดจำ 18.50 34.49 รายจ่ายรอการตัดบัญชี 150.31 129.53 ค่าขนส่งจ่ายล่วงหน้า 208.15 - สินทรัพย์อื่น ๆ 308.89 253.57 รวม 691.95 437.59 8. ตั๋วสัญญาใช้เงินและเงินกู้ระยะสั้น บริษัทฯ กู้เงินจากสถาบันการเงินในประเทศโดยออกตั๋วสัญญาใช้เงินและตั๋วแลกเงินจำนวน 8,098 ล้านบาท อัตราดอกเบี้ยร้อยละ 10.00 - 14.75 ต่อปี 9. หนี้สินหมุนเวียนอื่น หน่วย : ล้านบาท 2539 2538 ภาษีมูลค่าเพิ่ม 47.73 122.29 ค่าใช้จ่ายค้างจ่าย 280.38 300.62 เงินประกันลูกค้า 30.50 16.57 หนี้สินหมุนเวียนอื่น ๆ 36.06 24.71 รวม 394.67 464.19 10. หนี้สินระยะยาว หน่วย : ล้านบาท 2539 2538 เงินกู้ต่างประเทศ INTERNATIONAL BANK FOR RECONSTRUCTION AND DEV ELOPMENT 827.88 1,126.53 BANKERS T RUST Co.,LTD. - 300.00 SYNDICATE D LOAN 3,079.20 - เงินกู้ภายในประเทศ ธนาคารออม สิน - 1,875.00 รวมเงินกู้ระ ยะยาว 3,907.08 3,301.53 หัก หนี้สินระยะยาวส่วนที่ครบกำหนดชำระใน 1 ปี 218.11 764.54 คงเหลือ 3,688.97 2,536.99 อัตราดอกเบี้ยเงินกู้อยู่ระหว่างร้อยละ 5.84 - 6.73 ต่อปี ในงวดนี้มีดอกเบี้ยจ่ายของเงินกู้ซึ่งใช้ในการก่อสร้าง สินทรัพย์ถาวร จำนวน 159.20 ล้านบาท ถือเป็นต้นทุนงานระหว่างก่อสร้าง 6.36 ล้านบาทและเป็นค่าใช้จ่าย 152.84 ล้านบาท 11. ทุนเรือนหุ้น ณ วันสิ้นปีโครงสร้างผู้ถือหุ้นของบริษัทฯ ประกอบด้วย จำนวนหุ้น ร้อยละ กระทรวงการคลัง 249,895,940 47.9 การปิโตรเลียมแห่งประเทศไทย 126,810,000 24.3 ธนาคารกรุงไทย จำกัด ( มหาชน ) 40,935,000 7.8 ผู้ถือหุ้นรายย่อยในและต่างประเทศ 104,400,000 20.0 522,040,940 100 เมื่อวันที่ 17 ตุลาคม 2538 คณะรัฐมนตรีมีมติอนุมัติหลักการกระจายหุ้นของบริษัทฯ ที่ถือโดยหน่วยงานภาครัฐ ไปสู่ผู้ถือหุ้นรายย่อยเพิ่มขึ้นร้อยละ 31 (กระทรวงการคลังร้อยละ 6.7 และการปิโตรเลียมแห่งประเทศไทยร้อยละ 24.3) โดยจำหน่ายหุ้นของหน่วยงานดังกล่าวให้แก่สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์และบรรษัทเงินทุนอุตสาหกรรมแห่ง ประเทศไทยไม่เกินร้อยละ 10 และประชาชนทั่วไปประมาณร้อยละ 21 ซึ่งจะเป็นผลให้บริษัทฯพ้นสภาพการเป็นรัฐ วิสาหกิจ ส่วนการกำหนดราคาและวิธีการจำหน่ายหุ้นให้คณะกรรมการที่ปรึกษาขายหลักทรัพย์ที่กระทรวงการคลังแต่ง ตั้งพิจารณาดำเนินการโดยให้ถือหลักการให้รัฐได้รับประโยชน์สูงสุด 12. กำไร(ขาดทุน)จากอัตราแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศรอการตัดบัญชี หน่วย : ล้านบาท 2539 2538 ยอดยกมา (96.04) (61.04) กำไร(ขาดทุน)จากการปรับมูลค่าหนี้ ณ วันสิ้นงวด - (4.64) กำไร(ขาดทุน)จากการปรับมูลค่าเงินกู้ตามเงื่อนไขของสัญญาเงินกู้ - (52.11) (117.79) ตัดจ่ายผลขาดทุนจากอัตราแลกเปลี่ยนในงวดนี้ 21.74 21.75 คงเหลือ (74.30) (96.04) 13. รายได้จากการขาย หน่วย : ล้านบาท 2539 2538 น้ำมันดีเซลหมุนเร็ว 13,590.76 13,390.39 น้ำมันเตา 8,241.76 8,371.12 น้ำมันเบนซินธรรมดา 2,423.80 2,880.60 น้ำมันเบนซินพิเศษ 3,555.53 4,320.49 ผลิตภัณฑ์อื่น ๆ 4,066.42 3,376.46 รวม 31,878.27 32,339.06 14. รายได้อื่น หน่วย : ล้านบาท 2539 2538 รายได้ค่าขนส่งและค่าผ่านท่อ 165.80 138.85 รายได้จากการลงทุนระยะสั้นและเงินฝากธนาคาร 950.25 806.11 รายได้จากการดำเนินงานสถานีบริการและอื่น ๆ 108.83 80.96 รวม 1,224.88 1,025.92 15. ภาระผูกพันและหนี้สินที่อาจเกิดขึ้นในภายหน้า ณ วันสิ้นงวดบัญชี 2539 บริษัทฯ มีภาระผูกพันและหนี้สินที่อาจเกิดขึ้น ดังนี้ 15.1 ภาระผูกพัน บริษัทฯ ได้รับแจ้งว่ามีภาระการค้ำประกันโดยธนาคาร เป็นเงิน 207.51 ล้านบาท 15.2 การประเมินภาษีเงินได้ บริษัทฯ ได้รับแจ้งการประเมินภาษีเงินได้นิติบุคคลและภาษีเงินได้ หัก ณ ที่จ่าย สำหรับปี 2530 จำนวน 66.75 ล้านบาท ปัจจุบันอยู่ระหว่างการอุทธรณ์ต่อศาลฎีกา 15.3 คดีที่ถูกฟ้องร้อง บริษัทฯ ในฐานะผู้เช่าที่ราชพัสดุถูกฟ้องเป็นจำเลยที่ 5 ร่วมกับกระทรวงการคลัง(จำเลยที่ 1) ในข้อหา ละเมิดขับไล่ที่ราชพัสดุบริเวณท่าเรือโรงกลั่น ซึ่งบริษัทฯ เช่าจากกระทรวงการคลัง เรียกค่าเสียหายต่อศาลแพ่งด้วย จำนวนทุนทรัพย์ 1,055 ล้านบาท (สำนักกฎหมายของบริษัทฯ ให้ความเห็นว่า ถึงแม้ผลคดีจะเป็นประการใด บริษัทฯ ในฐานะผู้เช่าตามสัญญาย่อมไม่มีภาระรับผิดเกี่ยวกับจำนวนทุนทรัพย์ที่ฟ้องร้องดังกล่าวข้างต้น) คดียังอยู่ระหว่าง การพิจารณาของศาลแพ่ง 16. การจัดประเภทบัญชีใหม่ รายการบัญชีในงบการเงินสำหรับปีสิ้นสุดวันที่ 31 ธันวาคม 2538 บางรายการได้จัดประเภทใหม่เพื่อให้สอด คล้องกับการแสดงรายการในงบการเงินสำหรับปีสิ้นสุดวันที่ 31 ธันวาคม 2539