หมายเหตุประกอบงบการเงินไตรมาสที่หนึ่ง ปี 2544

บริษัท บางจากปิโตรเลียม จำกัด ( มหาชน ) หมายเหตุประกอบงบการเงิน สำหรับงวดสามเดือนสิ้นสุดวันที่ 31 มีนาคม 2544 และ สำหรับปีสิ้นสุดวันที่ 31 ธันวาคม 2543 1. การจัดทำงบการเงินระหว่างกาล งบการเงินระหว่างกาลนี้ จัดทำขึ้นตามมาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 41 เรื่อง งบการเงินระหว่างกาลโดยเลือกนำเสนอ งบการเงินระหว่างกาลที่แสดงรายการในงบดุล งบกำไรขาดทุน งบแสดงการเปลี่ยนแปลงในส่วนของผู้ถือหุ้น และงบกระแสเงินสด เช่นเดียวกับงบการเงินประจำปี ส่วนหมายเหตุประกอบงบการเงินเปิดเผยเฉพาะที่สำคัญ การจัดทำงบการเงินระหว่างกาลนี้ เพื่อให้ข้อมูลปัจจุบันเพิ่มเติมจากงบการเงินสำหรับปีสิ้นสุดวันที่ 31 ธันวาคม 2543 การใช้งบการเงินระหว่างกาลนี้จึงควรใช้ควบคู่กับงบการเงินสำหรับปีดังกล่าว 2. สรุปนโยบายการบัญชีที่สำคัญ งบการเงินนี้จัดทำขึ้นตามหลักการบัญชีที่รับรองทั่วไปในประเทศไทย ในการจัดทำงบการเงินระหว่างกาลบริษัทได้ใช้ นโยบายการบัญชีและวิธีการคำนวณเช่นเดียวกับที่ใช้ในงบการเงินสำหรับปีสิ้นสุดวันที่ 31 ธันวาคม 2543 3. ข้อมูลเพิ่มเติม 3.1 ลูกหนี้และตั๋วเงินรับการค้า - สุทธิ หน่วย : ล้านบาท 31 มีนาคม 2544 31 ธันวาคม 2543 ตั๋วเงินรับการค้า 22.92 12.42 ลูกหนี้การค้า 2,140.22 2,309.34 หัก ค่าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญ 133.28 131.17 ลูกหนี้และตั๋วเงินรับการค้า-สุทธิ 2,029.86 2,190.59 ณ วันที่ 31 มีนาคม 2544 บริษัทมีลูกหนี้การค้าที่มีปัญหาในการชำระหนี้ แยกตามอายุหนี้ที่ค้างชำระได้ดังนี้ หน่วย : ล้านบาท เกินกว่า 3 เดือน ถึง 6 เดือน 1.88 เกินกว่า 6 เดือน ถึง 12 เดือน 11.78 เกินกว่า 12 เดือนขึ้นไป 193.80 รวม 207.46 บริษัทได้ตั้งค่าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญไว้จำนวน 133.28 ล้านบาท 3.2 สินค้าคงเหลือ-สุทธิ หน่วย : ล้านบาท 31 มีนาคม 2544 31 ธันวาคม 2543 สินค้าคงเหลือ 6,024.14 7,423.19 หัก ค่าเผื่อมูลค่าสินค้าลดลง - 540.60 สินค้าคงเหลือ - สุทธิ 6,024.14 6,882.59 3.3 พัสดุคงเหลือ-สุทธิ หน่วย : ล้านบาท 31 มีนาคม 2544 31 ธันวาคม 2543 พัสดุคงเหลือ 450.23 456.78 หัก ค่าเผื่อพัสดุเสื่อมสภาพ 6.39 6.52 พัสดุคงเหลือ - สุทธิ 443.84 450.26 3.4 เงินลงทุนระยะยาว หน่วย : ล้านบาท 31 มีนาคม 2544 31 ธันวาคม 2543 3.4.1 เงินลงทุนทั่วไปในตราสารทุน บริษัท ขนส่งน้ำมันทางท่อ จำกัด 181.75 181.75 บริษัท โอชอง เชียงใหม่ จำกัด 30.00 30.00 รวม 211.75 211.75 หัก ค่าเผื่อการด้อยค่า 181.75 181.75 คงเหลือ 30.00 30.00 3.4.2 เงินลงทุนในตราสารหนี้ที่จะถือจนครบกำหนด 4.98 5.00 รวมทั้งสิ้น 34.98 35.00 3.5 เงินลงทุนในบริษัทร่วม ชื่อบริษัท ประเภทกิจการ ลักษณะความ ทุน สัดส่วน เงินลงทุน เงิน สัมพันธ์ ชำระแล้ว เงินลงทุน (ล้านบาท ) ปัน (ล้านบาท) (ร้อยละ) ผล วิธีราคาทุน วิธีส่วนได้เสีย 31 มี.ค 44 31 ธ.ค 43 31 มี.ค 44 31 ธ.ค 43 บริษัทร่วม บริษัท บางจาก บริหารเครือข่ายการ ถือหุ้น 1.00 49.00 0.49 0.49 17.50 21.23 - กรีนเนท จำกัด จำหน่ายสินค้าอุปโภค บริโภค บริษัท บางจาก ธุรกิจขนส่ง บริการ ถือหุ้น 0.10 49.00 0.05 0.05 3.64 3.22 - กรีนไลน์ จำกัด รวม 0.54 0.54 21.14 24.45 - ในงวดนี้บริษัทได้รับรู้ส่วนแบ่งผลกำไร(ขาดทุน)จากเงินลงทุนซึ่งคำนวณจากผลการดำเนินงานที่ได้รับแจ้งจาก บริษัทต่างๆ คือ บริษัท บางจากกรีนเนท จำกัด (3.73) ล้านบาท และบริษัท บางจากกรีนไลน์ จำกัด 0.42 ล้านบาท 3.6 เงินค่าขนส่งจ่ายล่วงหน้า บริษัทได้ให้การสนับสนุนทางการเงินแก่บริษัท ขนส่งน้ำมันทางท่อ จำกัด ( FPT ) โดยจ่ายเงินค่าขนส่งน้ำมันล่วง หน้า ( Tariff Prepayment ) ตามบันทึกข้อตกลงเมื่อวันที่ 14 มิถุนายน 2539 ต่อมาบริษัทร่วมกับเจ้าหนี้รายอื่นของ FPT ตกลงทำสัญญาปรับโครงสร้างหนี้เมื่อวันที่ 3 มีนาคม 2542 โดยหนี้ค่าขนส่งจ่ายล่วงหน้าก่อนปรับโครงสร้างหนี้เท่ากับ 245.80 ล้านบาท ได้ดำเนินการแปลงหนี้เป็นทุน (หุ้นบุริมสิทธิ) เมื่อวันที่ 30 เมษายน 2542 จำนวน 48.75 ล้านบาท หลังจาก ปรับโครงสร้างหนี้แล้ว คงเหลือหนี้จำนวน 197.05 ล้านบาท จะได้รับชำระคืนโดยการหักกลบกับค่าบริการขนส่งน้ำมันเป็น รายเดือน เริ่มมีนาคม 2543 เงินค่าขนส่งจ่ายล่วงหน้าไม่ได้รับชำระระหว่างงวด ยอดคงเหลือ ณ วันที่ 31 มีนาคม 2544 เป็นยอดคงเหลือจาก งวดก่อน จำนวน 188.71 ล้านบาท 3.7 ที่ดิน อาคารและอุปกรณ์ - สุทธิ ประกอบด้วย หน่วย : ล้านบาท รายการ ณ 31 ธ.ค เพิ่มขึ้น ลดลง ณ 31 มี.ค ค่าเสื่อม ราคาสุทธิ 2543 ระหว่าง ระหว่าง 2544 ราคาสะสม งวด งวด ที่ดิน 1,344.78 - - 1,344.78 - 1,344.78 อาคาร 487.60 0.12 - 487.72 220.89 266.83 เครื่องจักร อุปกรณ์หอกลั่น 20,751.99 33.60 - 20,785.59 9,889.32 10,896.27 อุปกรณ์จำหน่ายและอุปกรณ์ - 3,217.65 38.24 1.52 3,254.37 814.15 2,440.22 สำนักงาน แพลตินั่ม แคตตาลีส 213.75 - - 213.75 - 213.75 ยานพาหนะ 371.90 0.85 1.05 371.70 217.80 153.90 งานระหว่างก่อสร้าง 174.70 56.90 72.10 159.50 - 159.50 รวม 26,562.37 129.71 74.67 26,617.41 11,142.16 15,475.25 ในงวดนี้มีค่าเสื่อมราคา จำนวน 218.16 ล้านบาท รับรู้เป็นต้นทุนการผลิตจำนวน 146.84 ล้านบาท เป็นค่าใช้จ่าย ในการขายและบริหารจำนวน 71.32 ล้านบาท 3.8 สินทรัพย์ไม่มีตัวตน หน่วย : ล้านบาท ราคาทุน ตัดจำหน่ายสะสม ราคาตามบัญชี 31 ธ.ค. 2543 31 มี.ค. 2544 31 ธ. ค. 2543 31 มี. ค. 2544 31 ธ.ค. 2543 31 มี.ค. 2544 สิทธิการเช่า 1,539.93 1,540.98 373.00 391.32 1,166.93 1,149.66 ลิขสิทธิ์การใช้และต้นทุนการ พัฒนาโปรแกรมสำเร็จรูป 63.28 63.70 37.98 38.11 25.30 25.59 รวม 1,603.21 1,604.68 410.98 429.43 1,192.23 1,175.25 3.9 เงินเบิกเกินบัญชีและเงินกู้ยืมจากสถาบันการเงิน บริษัทมีเงินเบิกเกินบัญชีและเงินกู้ยืมจากสถาบันการเงิน จำนวน 474.99 ล้านบาท ส่วนใหญ่เป็นเงินกู้ยืมจาก สถาบันการเงินจำนวน 400 ล้านบาท อัตราดอกเบี้ยร้อยละ 3.25 ต่อปี 3.10 เงินกู้ระยะสั้น บริษัทได้ออกหุ้นกู้ชนิดระบุชื่อผู้ถือ และมีผู้แทนผู้ถือหุ้นกู้ มีกระทรวงการคลังค้ำประกัน จำนวน 1,000,000 หน่วย มูลค่าที่ตราไว้หน่วยละ 1,000 บาท รวมเป็นเงิน 1,000 ล้านบาท กำหนดไถ่ถอนวันที่ 14 มิถุนายน 2544 3.11 เงินกู้ระยะยาว ประกอบด้วย หน่วย : ล้านบาท 31 มีนาคม 2544 31 ธันวาคม 2543 เงินกู้ต่างประเทศ INTERNATIONAL BANK FOR RECONSTRUCTION AND DEVELOPMENT 1,687.12 1,660.46 เงินกู้ภายในประเทศ ธนาคารออมสิน 2,000.00 2,250.00 หุ้นกู้ 12,885.00 12,385.00 ตั๋วสัญญาใช้เงิน 2,000.00 - รวมเงินกู้ระยะยาว 18,572.12 16,295.46 หัก ส่วนของเงินกู้ระยะยาวที่ถึงกำหนดชำระภายในหนึ่งปี 2,330.04 1,798.06 คงเหลือ 16,242.08 14,497.40 เงินกู้ต่างประเทศ เงินกู้ต่างประเทศจำนวน 37.56 ล้านเหรียญสหรัฐ กำหนดชำระคืนเงินต้นภายใน 12 ปี ชำระงวดแรกวันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2544 เป็นต้นไป โดยมีกำหนดจ่ายดอกเบี้ยพร้อมเงินต้นปีละ 2 งวด อัตราดอกเบี้ยอยู่ระหว่างร้อยละ 5.87 ถึง 8.61 ต่อปี เงินกู้ในประเทศ เงินกู้ในประเทศเป็นเงินกู้จากธนาคารออมสิน มีกำหนดชำระคืนภายใน 3-5 ปี โดยมีกำหนดจ่ายดอกเบี้ย พร้อมเงินต้นปีละ 2 งวด อัตราดอกเบี้ยอยู่ระหว่างร้อยละ 7.00 ถึง 7.50 ต่อปี หุ้นกู้ ณ วันที่ 31 มีนาคม 2544 บริษัทมีหุ้นกู้ ดังต่อไปนี้ หุ้นกู้ชนิดระบุชื่อผู้ถือ ไม่มีหลักประกันและไม่ด้อยสิทธิ จำนวน 9,285,000 หน่วย มูลค่าที่ตราไว้หน่วยละ 1,000 บาท รวมเป็นเงิน 9,285 ล้านบาท อัตราดอกเบี้ยอยู่ระหว่างร้อยละ 5.75 - 11.50 ต่อปี กำหนดไถ่ถอน กำหนดชำระดอกเบี้ย ครั้งที่ 1/2542 วันที่ 1 ธ.ค. 2544 วันที่ 1 มิ.ย. และ 1 ธ.ค. ของทุกปี ครั้งที่ 3/2542 วันที่ 21 ม.ค. 2545 วันที่ 21 ม.ค. และ 21 ก.ค. ของทุกปี ครั้งที่ 4/2542 วันที่ 17 มี.ค. 2545 วันที่ 17 มี.ค. และ 17 ก.ย. ของทุกปี ครั้งที่ 5/2542 วันที่ 1 เม.ย. 2545 วันที่ 1 เม.ย.และ 1 ต.ค. ของทุกปี ครั้งที่ 6/2543 วันที่ 2 ก.พ. 2546 วันที่ 2 ก.พ. และ 2 ส.ค. ของทุกปี ครั้งที่ 7/2543 วันที่ 2 ก.พ. 2548 วันที่ 2 ก.พ. และ 2 ส.ค. ของทุกปี กำหนดไถ่ถอน กำหนดชำระดอกเบี้ย ครั้งที่ 8/2543 วันที่ 31 มี.ค. 2547 วันที่ 31 มี.ค. และ 30 ก.ย. ของทุกปี ครั้งที่ 9/2543 วันที่ 31 มี.ค. 2547 วันที่ 31 มี.ค. และ 30 ก.ย. ของทุกปี ครั้งที่ 10/2543 วันที่ 31 มี.ค. 2549 วันที่ 31 มี.ค. และ 30 ก.ย. ของทุกปี ครั้งที่ 13/2543 วันที่ 3 พ.ค. 2549 วันที่ 3 พ.ค. และ 3 พ.ย. ของทุกปี ครั้งที่ 16/2543 วันที่ 30 พ.ย. 2545 วันที่ 30 พ.ค. และ 30 พ.ย. ของทุกปี ครั้งที่ 17/2543 วันที่ 2 พ.ย. 2545 วันที่ 2 พ.ค. และ 2 พ.ย. ของทุกปี ครั้งที่ 18/2543 วันที่ 28 พ.ย. 2547 วันที่ 28 พ.ค. และ 28 พ.ย. ของทุกปี ครั้งที่ 19/2543 วันที่ 30 พ.ย. 2547 วันที่ 30 พ.ค. และ 30 พ.ย. ของทุกปี ครั้งที่ 20/2544 วันที่ 29 มี.ค. 2548 วันที่ 29 มี.ค. และ 29 ก.ย. ของทุกปี หุ้นกู้ชนิดระบุชื่อผู้ถือ และมีผู้แทนผู้ถือหุ้นกู้ มีกระทรวงการคลังค้ำประกัน จำนวน 3,600,000 หน่วย มูลค่าที่ตรา ไว้หน่วยละ 1,000 บาท รวมเป็นเงิน 3,600 ล้านบาท อัตราดอกเบี้ยร้อยละ 4.525 ต่อปี กำหนดไถ่ถอน กำหนดชำระดอกเบี้ย ครั้งที่ 15/2543 วันที่ 14 มิ.ย. 2546วันที่ 14 มิ.ย. และ 14 ธ.ค. ของทุกปี ตั๋วสัญญาใช้เงิน ในงวดนี้บริษัทได้ออกตั๋วสัญญาใช้เงินจำนวน 2,000 ล้านบาท มีกำหนดระยะเวลา 4 ปี อัตราดอกเบี้ยร้อยละ 5.75 ต่อปี 3.12 ทุนเรือนหุ้น ณ วันที่ 31 มีนาคม 2544 บริษัทมีทุนจดทะเบียนหุ้นสามัญ 772.04 ล้านหุ้น มูลค่าหุ้นละ 10 บาท จำนวนเงิน 7,720.40 ล้านบาท ทุนหุ้นสามัญที่ออกและเรียกชำระเต็มมูลค่าแล้ว 522.04 ล้านหุ้น มูลค่าหุ้นละ 10 บาท จำนวนเงิน 5,220.40 ล้านบาท 3.13 รายได้จากการขาย หน่วย : ล้านบาท 31 มีนาคม 2544 31 มีนาคม 2543 รายได้จากการขายผลิตภัณฑ์น้ำมัน 11,341.72 11,913.83 รายได้จากสิทธิดำเนินการ 53.77 60.50 รวมรายได้จากการขาย 11,395.49 11,974.33 3.14 ดอกเบี้ยจ่าย ในงวดนี้มีดอกเบี้ยจ่ายทั้งสิ้นจำนวน 315.27 ล้านบาท รับรู้เป็นต้นทุนงานระหว่างก่อสร้างจำนวน 1.36 ล้าน บาทและส่วนที่เหลือรับรู้เป็นค่าใช้จ่ายจำนวน 313.91 ล้านบาท 3.15 กำไร (ขาดทุน) จากอัตราแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศ ประกอบด้วย หน่วย : ล้านบาท 31 มีนาคม 2544 31 มีนาคม 2543 กำไร (ขาดทุน) จากอัตราแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศที่เกิดขึ้น (35.91) 9.71 กำไร (ขาดทุน) จากอัตราแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศที่ยังไม่เกิดขึ้น (85.46) (24.11) รวม (121.37) (14.40) 3.16 รายการธุรกิจกับกิจการที่เกี่ยวข้องกัน บริษัทมีรายการค้าที่สำคัญกับบริษัทที่เกี่ยวข้องกัน สำหรับงวดสามเดือนสิ้นสุดวันที่ 31 มีนาคม 2544 และ 2543 และ ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2543 ( ซึ่งเกี่ยวข้องกันโดยการถือหุ้นและมีกรรมการร่วมกันในบางบริษัท ) สรุปได้ดังนี้ หน่วย : ล้านบาท 31 มีนาคม 2544 31 ธันวาคม 2543 ลูกหนี้บริษัทที่เกี่ยวข้องกัน 126.30 128.68 เจ้าหนี้บริษัทที่เกี่ยวข้องกัน 13.17 14.96 สำหรับงวดสามเดือน 31 มีนาคม 2544 31 มีนาคม 2543 รายได้จากการขายน้ำมัน 330.68 296.26 ค่าบริหารการจัดส่งน้ำมัน 19.82 17.79 ค่าขนส่งน้ำมันทางท่อ 23.85 22.72 ดอกเบี้ยจ่าย 3.44 3.05 ค่าสิทธิดำเนินการร้านเลมอนกรีน (Minimart) 1.48 1.83 รายการดังกล่าวข้างต้นเป็นไปตามเงื่อนไขทางธุรกิจปกติ 3.17 การบริหารความเสี่ยงด้านเงินตราต่างประเทศ ณ วันที่ 31 มีนาคม 2544 บริษัทมีสัญญาซื้อขายเงินตราต่างประเทศล่วงหน้า (Forward Foreign Exchange Contract ) เพื่อลดความเสี่ยงจากอัตราแลกเปลี่ยนของเงินตราต่างประเทศจำนวน 0.85 ล้านเหรียญสหรัฐ ส่วนเกินหรือส่วนลด จากการซื้อเงินตราต่างประเทศล่วงหน้ารับรู้เป็นค่าใช้จ่ายตามอายุสัญญา 3.18 เงินสดและรายการเทียบเท่าเงินสด เงินสดและรายการเทียบเท่าเงินสดในงบกระแสเงินสด ณ วันที่ 31 มีนาคม 2544 และ 2543 ประกอบด้วย หน่วย : ล้านบาท 31 มีนาคม 2544 31 มีนาคม 2543 เงินสดและเงินฝากธนาคาร 1,385.64 1,077.65 เงินลงทุนระยะสั้น (เงินฝากประจำ 3 เดือน) 50.00 50.00 รวม 1,435.64 1,127.65 3.19 หนี้สินที่อาจเกิดขึ้นในภายหน้า บริษัทมีหนี้สินที่อาจเกิดขึ้น ดังนี้ 3.19.1 ภาระการค้ำประกัน ณ วันที่ 31 มีนาคม 2544 บริษัทมีภาระการค้ำประกันโดยธนาคารได้ออกหนังสือค้ำประกัน จำนวน 141.39 ล้านบาท โดยส่วนใหญ่เพื่อเป็นการค้ำประกันการชำระภาษีในการนำเข้าน้ำมันดิบแก่กรมศุลกากร การเช่าเรือเก็บน้ำมัน การใช้ไฟฟ้า และการใช้โทรศัพท์ 3.19.2 คดีที่ถูกฟ้องร้อง กระทรวงการคลัง (จำเลยที่ 1) ถูกฟ้องเรียกค่าเสียหาย (จำนวนทุนทรัพย์ 1,055 ล้านบาท) ต่อศาลแพ่ง ในข้อหาละเมิดขับไล่ที่ราชพัสดุบริเวณท่าเรือโรงกลั่น ซึ่งบริษัทเช่าจากกระทรวงการคลัง โดยบริษัทในฐานะผู้เช่า ที่ถูกฟ้องร้องเป็นจำเลยร่วม (จำเลยที่ 5) สำนักกฎหมายของบริษัทให้ความเห็นว่าถึงแม้ผลคดีจะเป็นประการ ใด บริษัทในฐานะผู้เช่าตามสัญญาย่อมไม่มีภาระรับผิดเกี่ยวกับจำนวนทุนทรัพย์ที่ฟ้องร้องดังกล่าวข้างต้น คดี ดังกล่าวยังอยู่ระหว่างการพิจารณาของศาลแพ่ง