งบการเงินสิ้นปี 2542

รายงานของผู้สอบบํญชีอิสระ เสนอ ผู้ถือหุ้นของบริษัท บางจากปิโตรเลียม จำกัด (มหาชน) สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดินได้ตรวจสอบงบดุล ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2542 และ 2541งบกำไรขาดทุน งบแสดงการเปลี่ยนแปลงในส่วนของผู้ถือหุ้น งบกำไรสะสม และงบกระแสเงินสด สำหรับปีสิ้นสุดว้นเดียวกันของแต่ละปีของ บริษัท บางจากปิโตรเลียม จำกัด(มหาชน) ซึ่งผู้บริหารของกิจการเป็นผู้รับผิดชอบ ต่อความถูกต้องและครบถ้วนของข้อมูลในงบการเงินเหล่านี้ ส่วนสำนักงาน การตรวจเงินแผ่นดินเป็นผู้รับผิดชอบในการแสดงความเห็นต่องบการเงิน ดังกล่าว จากผลการตรวจสอบของสำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดินได้ปฏิบัติงานตรวจสอบตามมาตรฐานการสอบบัญชี ที่รับรองทั่วไป ซึ่งกำหนดให้สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดินต้องวางแผนและปฏิบัติงาน เพื่อให้ได้ความเชื่อมั่นอย่างมีเหตุผลว่า งบการเงินแสดงข้อมูลที่ขัดต่อข้อเท็จจริง อันเป็นสาระสำคัญหรือไม่ การตรวจสอบรวมถึงการใช้วิธีการทดสอบหลักฐานประกอบ รายการ ทั้งที่เป็นจำนวนเงินและการเปิดเผยข้อมูลในงบการเงิน การประเมิน ความเหมาะสมของหลักการบัญชีที่กิจการใช้และประมารการเกี่ยวกับรายการ ทางการเงินที่เป็นสาระสำคัญ ซึ่งผู้บริหารเป็นผู้จัดทำขึ้น ตลอดจนประเมิน ถึงความเหมาะสมของการแสดงรายการที่นำเสนอในงบการเงินโดยรวม สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดินเชื่อว่าการตรวจสอบดังกล่าวให้ข้อสรุปที่เป็น เกณฑ์อย่างเหมาะสมในการแสดงความเห็นของสำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดินเห็นว่างบการเงินข้างต้นนี้แสดงฐานการเงิน ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2542 และ 2541 ผลการดำเนินงาน การเปลี่ยนแปลง ในส่วนของผู้ถือหุ้นและกระแสเงินสด สำหรับปีสิ้นสุดวันเดียวกันของแต่ละปีของ บริษัท บางจากปิโตรเลียม จำกัด (มหาชน) โดยถูกต้องตามที่ควร ในสาระสำคัญ ตามหลัการบัญชีที่รับรองทั่วไป โดยไม่เป็นเงื่อนไขในการแสดงความเห็นต่องบการเงิน สำนักงานการ ตรวจเงินแผ่นดินขอให้สังเกตเรื่องที่กล่าวไว้ในหมายเหตุประกอบงบการเงินข้อ 3 ในงวดบัญชีปี 2542 บริษัทได้เปลี่ยนแปลงนโยบายการบัญชีเกี่ยวกับรายจ่ายรอการตัดบัญชี สำหรับรายการไม่เป็นสินทรัพย์ตามคำนิยามตามแม่บทการบัญชี ซึ่งเดิมรับรู้เป็นสินทรัพย์ มารับรู้เป็นค่าใช้จ่ายทันที โดยบริษัทได้ปรับปรุงงบการเงินงวดบัญชีปี 2541 ที่นำมา เปรียบเทียบเสมือนว่าบริษัทได้รับรู้ค่าใช้จ่ายตามนโยบายการบัญชีใหม่มาโดยตลอด ผลของการเปลี่ยนแปลงนโยบายการบัญชีดังกล่าวทำให้ขาดทุนสะสมต้นงวดบัญชีปี 2541 เพิ่มขึ้น 56.16 ล้านบาท และกำไรสุทธิ และกำไรต่อหุ้นสำหรับปีสิ้นสุดวันที่ 31 ธันวาคม 2541 ลดลง 32.86 ล้านบาท และ 0.06 บาท ตามลำดับ นอกจากนี้ สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดินขอให้สังเกตหมายเหตุประกอบ งบการเงินข้อ 21 เรื่อง แนวการปฏิบัติทางการบัญชีเกี่ยวกับรายจ่ายเพื่อแก้ปัญหาปี ค.ศ. 2000 (Y2K) ซึ่งไม่เป็นเงื่อนไขและไม่รวมอยู่ในความเห้นต่องบการเงิน ตามรายงานนี้ (นายประธาน ดาบเพชร) รองผู้อำนวยการฯ ปฏิบัติราชการแทน ผู้อำนวยการสำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน ปฏิบัติหน้าที่ผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน (นางสาวสุนทรี ฉายโฉมเลิศ) นักวิชาการตรวจเงินแผ่นดิน 8 สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน Office of the Auditor General ตรวจสอบแล้ว บริษัท บางจากปิโตรเลียม จำกัด (มหาชน) งบดุล ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2542 และ 2541 2542 2541 บาท บาท สินทรัพย์ สินทรัพย์หมุนเวียน เงินสดและเงินฝากธนาคาร 690,095,663 772,091,342 เงินลงทุนระยะสั้น 180,599,916 173,386,200 ลูกหนี้และตั๋วเงินรับการค้า-สุทธิ( หมายเหตุ 4 ) 2,728,398,985 1,595,797,873 สินค้าคงเหลือ 4,985,356,039 2,265,849,929 สินทรัพย์หมุนเวียนอื่น พัสดุคงเหลือ 437,048,830 437,354,760 อื่น ๆ 654,023,094 419,018,129 รวมสินทรัพย์หมุนเวียน 9,675,522,527 5,663,498,233 เงินลงทุนระยะยาว ( หมายเหตุ 5 ) 30,000,000 163,000,000 เงินลงทุนในบริษัทร่วม ( หมายเหตุ 6 ) 42,090,551 40,563,928 ค่าขนส่งจ่ายล่วงหน้า ( หมายเหตุ 7 ) 197,047,846 223,634,364 ที่ดิน อาคารและอุปกรณ์-สุทธิ ( หมายเหตุ 9 ) 16,759,019,546 17,803,756,812 สินทรัพย์ไม่มีตัวตน ( หมายเหตุ 10 ) 1,271,290,328 1,291,317,158 สินทรัพย์อื่น ภาษีเงินได้รอการตัดบัญชี ( หมายเหตุ 11 ) 100,432,243 1,602,303,009 เงินลงทุนในอุปกรณ์สถานีบริการ 669,209,443 386,485,145 อื่น ๆ 271,030,287 184,816,478 รวมสินทรัพย์ 29,015,642,772 27,359,375,127 หมายเหตุประกอบงบการเงินเป็นส่วนหนึ่งของงบการเงินนี้ (นายสมชัย ฤชุพันธุ์) (นายศิริชัย สาครรัตนกุล) ประธานกรรมการ กรรมการผู้จัดการใหญ่ 2542 2541 บาท บาท หนี้สินและส่วนของผู้ถือหุ้น หนี้สินหมุนเวียน เงินเบิกเกินบัญชีและเงินกู้ยืมจากสถาบันการเงิน( หมายเหตุ 12 ) 7,839,118,511 6,211,041,253 เจ้าหนี้การค้า 4,589,294,615 2,783,502,391 ส่วนของเงินกู้ระยะยาวที่ถึงกำหนดชำระภายในหนึ่งปี( หมายเหตุ 13 )2,467,348,427 1,063,565,000 หนี้สินหมุนเวียนอื่น ภาษีสรรพสามิตและเงินนำส่งกองทุนน้ำมันเชื้อเพลิงค้างจ่าย 358,484,053 255,579,163 ค่าใช้จ่ายค้างจ่าย 439,120,860 486,543,280 เจ้าหนี้อื่น 47,603,860 315,272,741 อื่นๆ 569,093,388 440,949,650 รวมหนี้สินหมุนเวียน 16,310,063,714 11,556,453,478 เงินกู้ระยะยาว ( หมายเหตุ 13 ) 4,551,631,721 5,685,335,446 หนี้สินอื่น หนี้ค่าสิทธิดำเนินการสถานีบริการ 216,433,358 17,991,221 อื่น ๆ 98,925,128 106,296,932 รวมหนี้สิน 21,177,053,921 17,366,077,077 ส่วนของผู้ถือหุ้น ทุนเรือนหุ้น ทุนจดทะเบียน 5,220,409,400 5,220,409,400 หุ้นสามัญ 522,040,940 หุ้น มูลค่าหุ้นละ 10 บาท ทุนที่ออกและชำระแล้ว หุ้นสามัญ 522,040,940 หุ้น มูลค่าหุ้นละ 10 บาท 5,220,409,400 5,220,409,400 ส่วนเกินทุน ส่วนเกินมูลค่าหุ้น 2,007,950,671 2,007,950,671 ส่วนเกินทุนจากการตีราคาสินทรัพย์ 4,261,568,827 4,682,210,416 กำไร (ขาดทุน) สะสม จัดสรรแล้ว สำรองตามกฎหมาย 547,594,555 547,594,555 ยังไม่ได้จัดสรร (4,198,934,602) (2,464,866,992) รวมส่วนของผู้ถือหุ้น 7,838,588,851 9,993,298,050 รวมหนี้สินและส่วนของผู้ถือหุ้น 29,015,642,772 27,359,375,127 หมายเหตุประกอบงบการเงินเป็นส่วนหนึ่งของงบการเงินนี้ บริษัท บางจากปิโตรเลียม จำกัด (มหาชน) งบกำไรขาดทุน สำหรับปีสิ้นสุดวันที่ 31 ธันวาคม 2542 และ 2541 2542 2541 บาท บาท รายได้จากการดำเนินงาน รายได้จากการขาย ( หมายเหตุ 14 ) 38,621,486,839 34,303,400,322 รายได้อื่น ดอกเบี้ยรับ 81,088,733 159,752,748 ส่วนแบ่งกำไรสุทธิของบริษัทร่วม 3,289,783 5,737,855 กำไรจากอัตราแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศ( หมายเหตุ 14 ) - 428,139,414 กำไรจากสัญญาซื้อขายน้ำมันดิบและผลิตภัณฑ์น้ำมันลาวงหน้า - 23,650,021 อื่น ๆ 73,949,202 173,836,973 รวมรายได้ 38,779,814,557 35,067,166,415 ค่าใช้จ่ายจากการดำเนินงาน ต้นทุนขาย 35,798,681,994 32,685,432,083 ค่าใช้จ่ายในการขายและบริหาร 1,106,900,066 1,047,054,168 ดอกเบี้ยจ่าย ( หมายเหตุ 15 ) 1,101,668,528 1,088,472,537 ค่าตอบแทนกรรมการ 464,400 468,600 ค่าใช้จ่ายอื่น ค่าเสื่อมราคา 369,210,709 208,973,897 ขาดทุนจากอัตราแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศ 146,624,394 - ขาดทุนจากการด้อยค่าสินทรัพย์ 181,754,700 - ขาดทุนจากสัญญาซื้อขายน้ำมันดิบและผลิตภัณฑ์น้ำมันลาวงหน้า 306,706,610 - รวมค่าใช้จ่าย 39,012,011,401 35,030,401,285 กำไร (ขาดทุน) ก่อนภาษีเงินได้ (232,196,844) 36,765,130 ภาษีเงินได้ ( หมายเหตุ 10 ) 1,501,870,766 (10,284,854) กำไร (ขาดทุน) สุทธิ (1,734,067,610) 26,480,276 กำไร (ขาดทุน) ต่อหุ้น (3.32) 0.05 หมายเหตุประกอบงบการเงินเป็นส่วนหนึ่งของงบการเงินนี้ บริษัท บางจากปิโตรเลียม จำกัด (มหาชน) งบแสดงการเปลี่ยนแปลงในส่วนของผู้ถือหุ้น ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2542 หน่วย : บาท ทุนเรือนหุ้น ส่วนเกิน ส่วนเกินทุน กำไร(ขาดทุน) รวม มูลค่าหุ้น จากการตี สะสม ราคาสินทรัพย์ ยอดคงเหลือ ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2540 5,220,409,400 2,007,950,671 5,164,565,549 (1,872,631,149) 10,520,294,471 ผลสะสมจากการแก้ไขข้อผิดพลาดและ - - - (71,121,564) (71,121,564) การเปลี่ยนนโยบายบัญชี ยอดคงเหลือที่ปรับปรุงแล้ว 5,220,409,400 2,007,950,671 5,164,565,549 (1,943,752,713) 10,449,172,907 รายการที่ยังไม่รับรู้ในงบกำไรขาดทุน (482,355,133) (482,355,133) กำไร(ขาดทุน)สุทธิประจำงวด 26,480,276 26,480,276 เงินปันผลจ่าย - - หุ้นทุนที่ออกจำหน่าย - - - ยอดคงเหลือ ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2541 5,220,409,400 2,007,950,671 4,682,210,416 (1,917,272,437) 9,993,298,050 รายการที่ยังไม่รับรู้ในงบกำไรขาดทุน (420,641,589) (420,641,589) กำไร(ขาดทุน)สุทธิประจำงวด (1,734,067,610) (1,734,067,610) เงินปันผลจ่าย - - หุ้นทุนที่ออกจำหน่าย - - - ยอดคงเหลือ ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2542 5,220,409,400 2,007,950,671 4,261,568,827 (3,651,340,047) 7,838,588,851 หมายเหตุประกอบงบการเงินเป็นส่วนหนึ่งของงบการเงินนี้ บริษัท บางจากปิโตรเลียม จำกัด (มหาชน) งบกำไรสะสม สำหรับปีสิ้นสุดวันที่ 31 ธันวาคม 2542 และ 2541 2542 2541 บาท บาท กำไร (ขาดทุน) สะสมส่วนที่ยังไม่ได้จัดสรร ยอดยกมาจากงวดก่อน (2,464,866,992) (2,420,225,704) หัก รายการปรับปรุง - (71,121,564) กำไร(ขาดทุน)สะสมส่วนที่ยังไม่ได้จัดสรรยกมาหลังรายการปรับปรุง (2,464,866,992) (2,491,347,268) หัก เงินปันผล - - (2,464,866,992) (2,491,347,268) กำไร (ขาดทุน) สุทธิ ประจำปี (1,734,067,610) 26,480,276 รวมกำไร (ขาดทุน) สะสมส่วนที่ยังไม่ได่จัดสรร (4,198,934,602) (2,464,866,992) กำไรสะสมส่วนที่ได้จัดสรรแล้ว สำรองตามกฎหมาย 547,594,555 547,594,555 รวมกำไร(ขาดทุน)สะสม (3,651,340,047) (1,917,272,437) หมายเหตุประกอบงบการเงินเป็นส่วนหนึ่งของงบการเงินนี้ บริษัท บางจากปิโตรเลียม จำกัด (มหาชน) งบกระแสเงินสด สำหรับปีสิ้นสุดวันที่ 31 ธันวาคม 2542 และ 2541 2542 2541 บาท บาท กระแสเงินสดจากกิจกรรมดำเนินงาน กำไร (ขาดทุน) สุทธิ (1,734,067,610) 26,480,276 ปรับกระทบยอดกำไร (ขาดทุน) สุทธิเป็นเงินสดสุทธิรับ(จ่าย) จากกิจกรรมดำเนินงาน ค่าเสื่อมราคา 927,709,086 737,546,891 หนี้สูญและหนี้สงสัยจะสูญ 48,160,295 12,149,231 ค่าตัดจำหน่าย 173,186,964 122,082,739 ขาดทุน(กำไร)จากอัตราแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศ 34,249,924 (1,062,837,747) ขาดทุนจากการด้อยค่าสินทรัพย์ 181,754,700 - ภาษีเงินได 1,501,870,766 10,284,854 ขาดทุน (กำไร) จากการจำหน่ายสินทรัพย์ (832,819) 2,636,123 สำรองเงินบำเหน็จสงเคราะห์ 2,987,562 1,369,374 รายได้ตัดบัญชี (12,683,241) (6,888,588) รายได้จากบริษัทที่เกี่ยวข้อง (28,802,082) - ส่วนแบ่งกำไรจากบริษัทร่วม (3,289,784) (5,737,855) ลูกหนี้การค้าและตั๋วเงินรับ(เพิ่มขึ้น)ลดลง (1,180,761,407) 867,040,276 ผลิตภัณฑ์น้ำมันและน้ำมันดิบคงเหลือ(เพิ่มขึ้น)ลดลง (2,719,506,109) 1,745,642,991 สินทรัพย์หมุนเวียนอื่น(เพิ่มขึ้น)ลดลง (263,737,573) 183,017,677 เจ้าหนี้การค้าเพิ่มขึ้น(ลดลง) 1,908,745,131 (5,348,496,553) หนี้สินหมุนเวียนอื่นเพิ่มขึ้น(ลดลง) (120,659,850) 461,338,242 หนี้สินอื่นเพิ่มขึ้น 2,323,876 (12,863,686) เงินสดสุทธิใช้ไปในกิจกรรมดำเนินงาน (1,283,352,171) (2,267,235,755) กระแสเงินสดจากกิจกรรมลงทุน เงินลงทุนระยะยาว 8,397,060 - ลงทุนในที่ดิน อาคารและอุปกรณ์ (318,984,480) (1,501,179,742) ลงทุนในสินทรัพย์ไม่มีตัวตน (63,259,315) (163,618,724) สินทรัพย์อื่น (214,580,471) (72,185,310) เงินสดสุทธิใช้ไปในกิจกรรมลงทุน (588,427,206) (1,736,983,776) หมายเหตุประกอบงบการเงินเป็นส่วนหนึ่งของงบการเงินนี้ 2542 2541 บาท บาท กระแสเงินสดจากกิจกรรมจัดหาเงิน เงินเบิกเกินบัญชีและเงินกู้ยืมจากสถาบันการเงิน 1,549,971,058 1,657,872,826 เงินกู้ระยะยาว 247,026,356 996,905,754 เงินสดสุทธิได้มาจากกิจกรรมจัดหาเงิน 1,796,997,414 2,654,778,580 เงินสดลดลงสุทธิ (74,781,963) (1,349,440,951) เงินสด ณ วันที่ 1 มกราคม 945,477,542 2,294,918,493 เงินสด ณ วันที่ 31 ธันวาคม 870,695,579 945,477,542 ข้อมูลกระแสเงินสดเปิดเผยเพิ่มเติม เงินสดจ่าย (รับคืน) ในระหว่างปี ดอกเบี้ยจ่าย 1,217,112,041 856,302,462 ภาษีเงินได้ 104,818,033 (34,785,120) หมายเหตุประกอบงบการเงินเป็นส่วนหนึ่งของงบการเงินนี้ บริษัท บางจากปิโตรเลียม จำกัด ( มหาชน ) หมายเหตุประกอบงบการเงิน สำหรับปีสิ้นสุดวันที่ 31 ธันวาคม 2542 และ 2541 1. เกณฑ์การจัดทำและนำเสนองบการเงิน งบการเงินนี้ได้จัดทำขึ้นตามหลักการบัญชีที่รับรองทั่วไปและตามข้อกำหนดของ ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย 2. นโยบายการบัญชีที่สำคัญ 2.1 รายได้จากการขาย บริษัทรับรู้รายได้จากการขายทันทีที่ส่งมอบสินค้าให้กับลูกค้า รายได้ค่าสิทธิดำเนินการ บริษัทรับรู้รายได้ค่าสิทธิดำเนินการตามข้อตกลงในสัญญา รายได้ดอกเบี้ย บริษัทรับรู้รายได้ดอกเบี้ยตามเกณฑ์สัดส่วนของเวลาโดยคำนึงถึงอัตราผลตอบแทน ที่แท้จริงของสินทรัพย์ 2.2 ค่าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญ บริษัทตั้งค่าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญโดยประมาณจากลูกหนี้ที่คาดว่าจะเรียกเก็บเงิน ไม่ได้และพิจารณาฐานะปัจจุบันของลูกหนี้แต่ละราย รวมทั้งจากการวิเคราะห์ฐานะเศรษฐกิจโดยรวม 2.3 สินค้าคงเหลือ ผลิตภัณฑ์น้ำมันคงเหลือและน้ำมันดิบคงเหลือ แสดงด้วยราคาทุนตามเกณฑ์เข้าก่อนออก ก่อนหรือมูลค่าสุทธิที่จะได้รับแล้วแต่ราคาใดจะต่ำกว่า ผลิตภัณฑ์น้ำมันหล่อลื่น แสดงด้วยราคาทุนตามเกณฑ์ถัวเฉลี่ยถ่วงน้ำหนักหรือมูลค่าสุทธิที่จะ ได้รับแล้วแต่ราคาใดจะต่ำกว่า 2.4 พัสดุคงเหลือ รับรู้ในราคาทุนโดยวิธีถัวเฉลี่ยถ่วงน้ำหนัก 2.5 เงินลงทุนระยะยาว เงินลงทุนระยะยาวที่เป็นเงินลงทุนในตราสารทุนที่ไม่อยู่ในความต้องการของตลาด บริษัทถือเป็นเงินลงทุนทั่วไปแสดงด้วยราคาทุน ปรับลดด้วยค่าเผื่อการด้อยค่าของเงินทุน 2.6 เงินลงทุนในบริษัทร่วม บริษัทบันทึกเงินลงทุนในบริษัทร่วมตามวิธีส่วนได้เสีย 2.7 ที่ดิน อาคาร และอุปกรณ์ ที่ดิน อาคารและอุปกรณ์ แสดงด้วยราคาทุนหักค่าเสื่อมราคาสะสม และค่าเผื่อด้อยค่า ของสินทรัพย์ บริษัทตีราคาสินทรัพย์ใหม่ทุกห้าปีโดยผู้ประเมินอิสระและแสดงราคา สินทรัพย์ที่ตีราคาใหม่ด้วยราคาประเมินหักค่าเสื่อมราคาสะสมและค่าเผื่อด้อยค่า ของสินทรัพย์ ส่วนที่เพิ่มขึ้นของการประเมินราคาใหม่จากราคาทุนแสดงไว้ในส่วน ของผู้ถือหุ้นภายใต้หัวข้อ "ส่วนเกินทุนจากการตีราคาสินทรัพย์" กรณีที่การประเมินราคา สินทรัพย์ใหม่มีราคาต่ำกว่าราคาทุนจำนวนที่ลดลงจะนำไปหักจากส่วนเกินทุนจาก การตีราคาสินทรัพย์จนหมดก่อนจึงรับรู้ส่วนที่เหลือเป็นค่าใช้จ่ายในงบกำไรขาดทุน ในงวดนั้นทันที บริษัทคำนวณค่าเสื่อมราคาสำหรับสินทรัพย์ประเภทอาคาร เครื่องจักรและอุปกรณ์ โดยใช้วิธเส้นตรงตามอายุการใช้งานโดยประมาณของสินทรัพย์แต่ละประเภทดังนี้ ประเภทของสินทรัพย์ ปี อาคาร 20 เครื่องจักร 20 อุปกรณ์ 5 อุปกรณ์ ที่มีราคารวมต่อหน่วยไม่เกิน 10,000 บาท และอุปกรณ์ในสถานีบริการ ที่มีราคารวมต่อหน่วยไม่เกิน 500 บาท ถือเป็นค่าใช้จ่ายในงวดที่ซื้อมา ค่าซ่อมแซมหรือค่าบำรุงรักษาที่ทำให้สามารถยืดอายุการใช้งานหรือเพิ่มประสิทธิภาพ ในการใช้งานของอาคาร เครื่องจักรและอุปกรณ์ถือเป็นรายจ่ายฝ่ายทุน ส่วนค่า ซ่อมแซมหรือค่าบำรุงรักษาอาคาร เครื่องจักรและอุปกรณ์ที่ให้ประโยชน์ตามมาตรฐาน การปฏิบัติงานเดิมที่บริษัทเคยประเมินไวถือเป็นค่าใช้จ่ายในงวดบัญชีที่ค่าใช้จ่ายนั้นเกิดขึ้น 2.8 ต้นทุนการกู้ยืม ดอกเบี้ยจ่ายที่เกิดจากเงินกู้ที่กู้มาโดยเฉพาะเพื่อโครงการก่อสร้างสินทรัพย์ได้นำไป รวมเป็นราคาทุนของสินทรัพย์จนกว่าสินทรัพย์นั้นจะอยู่ในสภาพพร้อมที่จะใช้งาน ดอกเบี้ยจ่ายที่นำไปรวมเป็นราคาทุนของสินทรัพย์ดังกล่าวคำนวณจากดอกเบี้ยจ่าย ทั้งสิ้นหักด้วยรายได้ที่เกิดจากการนำเงินกู้ไปลงทุนชั่วคราว ดอกเบี้ยจ่ายที่เกิดจากเงินกู้ที่กู้มาเพื่อวัตถุประสงค์ทั่วไป แต่ได้นำมาใช้ในโครงการ ก่อสร้างสินทรัพย์ถือเป็นส่วนหนึ่งของราคาทุนของสินทรัพย์ซึ่งดอกเบี้ยจ่ายที่ถือเป็นส่วนหนึ่ง ของราคาทุนของสินทรัพย์นี้คำนวณจากอัตราการตั้งขึ้นเป็นทุนคูณด้วยราคาตามบัญชีถัวเฉลี่ย ของสินทรัพย์ระหว่างก่อสร้าง หากเมื่องานก่อสร้างแล้วเสร็จจึงถือว่าดอกเบี้ยจ่ายเป็นค่าใช้จ่าย 2.9 สินทรัพย์ไม่มีตัวตน สินทรัพย์ไม่มีตัวตนประกอบด้วย สิทธิการเช่า ลิขสิทธิ์การใช้และต้นทุนการพัฒนาโปรแกรม สำเร็จรูป แสดงด้วยราคาทุนหักด้วยค่าตัดจำหน่ายสะสม สิทธิการเช่าเป็นสิทธิตามสัญญาเพื่อให้ได้มาซึ่งสิทธิในการเช่าที่ดิน ทยอยตัดจำหน่ายเป็นค่า ใช้จ่ายตามวิธีเส้นตรงตลอดอายุการให้ประโยชน์ของสิทธิดังกล่าวตาม ข้อกำหนดที่ระบุ ในสัญญาภายใน 30 ปี ลิขสิทธิ์การใช้และต้นทุนการพัฒนาโปรแกรมสำเร็จรูปเป็นค่าใช้จายที่ใช้ประโยชน์เชิง เศรษฐกิจต่อบริษัทเกินกว่า1 ปี ทยอยตัดจำหน่ายเป็นค่าใช้จ่ายตามวิธีเส้นตรงภายใน 5 ปี 2.10 ภาษีเงินได้รอการตัดบัญชี ภาษีเงินได้รอการตัดบัญชีของบริษัทคำนวณจากผลแตกต่างชั่วคราว ( Temporary Differences ) ระหว่างสินทรัพย์สุทธิทางบัญชีกับสินทรัพย์สุทธิทางภาษี ผลแตกต่างชั่วคราวระหว่างสินทรัพย์สุทธิทางบัญชีและสินทรัพย์สุทธิทางภาษีของบริษัทเป็น รายการที่เกิดจากค่าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญ ค่าเผื่อการด้อยค่าของสินทรัพย์ และสำรอง เงินบำเหน็จสงเคราะห์ 2.11 เงินตราต่างประเทศ รับรู้เป็นเงินบาทตามอัตราแลกเปลี่ยน ณ วันที่เกิดรายการ รายการสินทรัพย์ และหนี้สินที่เป็นเงินตราต่างประเทศคงเหลือ ณ วันสิ้นงวดจะปรับมูลค่าเป็นเงินบาท โดยใช้อัตราแลกเปลี่ยนที่ธนาคารแห่งประเทศไทยประกาศใช้เป็นอัตราอ้างอิง ผลต่างจากการปรับมูลค่า รับรู้เป็นรายได้หรือค่าใช้จ่ายทั้งจำนวน กำไรหรือขาดทุนจากอัตราแลกเปลี่ยนที่เกิดจากการชำระหนี้ในแต่ละงวดบัญชี รับรู้เป็นรายได้ หรือค่าใช้จ่ายในงวดบัญชีนั้นทั้งจำนวน ในกรณีบริษัท ซื้อเงินตราต่างประเทศล่วงหน้า เพื่อลดความเสี่ยงจากอัตราแลกเปลี่ยน ของหนี้สินที่เป็นเงินตราต่างประเทศ บริษัทได้บันทึกบัญชีโดยใช้อัตราแลกเปลี่ยน ตามสัญญา สำหรับค่าธรรมเนียมการซื้อเงินตราต่างประเทศล่วงหน้าตัดจำหน่าย ตามระยะเวลาในสัญญา 2.12 สัญญาซื้อขายน้ำมันดิบและผลิตภัณพ์น้ำมันล่วงหน้า สัญญาซื้อขายน้ำมันดิบและผลิตภัณพ์น้ำมันล่วงหน้า ทำขึ้นเพิ่อป้องกันความเสี่ยงจากการ ผันผวนของราคาน้ำมัน บริษัทจะรับรผลต่างระหว่างราคาซื้อขายน้ำมันดิบและผลิตภัณฑ์ น้ำมันตามสัญญากับราคาตลาดเป็นรายได้ หรือค่าใช้จ่ายในงบกำไรขาดทุนทันทีในงวด ที่เกิดขึ้น 2.13 รายได้รอการรับรู้ รายได้รับล่วงหน้าจากการให้เช่าสินทรัพย์และอื่นๆ รับรู้เป็นรายได้ตามอายุสัญญา 2.14 สำรองเงินบำเหน็จสงเคราะห์ การสำรองเงินบำเหน็จสงเคราะห์ถือเกณฑ์ดังนี้ พนักงานที่ทำงานครบ 5 ปี ตั้งสำรองฯ ร้อยละ 5 และพนักงานที่จะเกษียณอายุอีก 5 ปีถัดไป ตั้งสำรองฯ ร้อยละ 100 ของเงินบำเหน็จที่พึงได้รับ ณ วันสิ้นงวดบัญชีของแต่ละปี 2.15 สำรองตามกฎหมาย บริษัทจัดสรรกำไรสุทธิประจำปีส่วนหนึ่งไว้เป็นทุนสำรองไม่น้อยกว่าร้อยละ 5 ของกำไรสุทธิประจำปี หักด้วยขาดทุนสะสมยกมา (ถ้ามี) จนกว่าทุนสำรองนี้ จะมีจำนวนไม่น้อยกว่าร้อยละ 10 ของทุนจดทะเบียน 2.16 ค่าใช้จ่ายเพิ่มทุน ค่าธรรมเนียมในการจดทะเบียนเพิ่มทุน ค่าจัดการและประกันการจำหน่ายหุ้น และค่าใช้จ่ายอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับการขายหุ้นเพิ่มทุน ถือเป็นรายการปรับปรุงทุน โดยนำไปลดยอดส่วนเกินมูลค่าหุ้น 2.17 กองทุนสำรองเลี้ยงชีพพนักงานที่จดทะเบียนแล้ว บริษัทได้จดทะเบียนจัดตั้งกองทุนสำรองเลี้ยงชีพประเภทจ่ายสมทบสำหรับ พนักงาน โดยพนักงานที่เป็นสมาชิกจ่ายเงินสะสมเข้ากองทุนเป็นรายเดือนใน อัตราร้อยละ 5 หรือ 10 ของเงินเดือนทั้งนี้เป็นไปตามความสมัครใจของพนักงาน และบริษัทจ่ายสมทบเป็นรายเดือนในอัตราเดียวกัน 2.18 กำไร (ขาดทุน) ต่อหุ้น กำไร (ขาดทุน) ต่อหุ้นคำนวณจากกำไร(ขาดทุน)สุทธิหารด้วยจำนวนถัวเฉลี่ย ถ่วงน้ำหนักของหุ้นที่ได้ออกจำหน่ายและเรียกชำระแล้ว 2.19 เงินสดและรายการเทียบเท่าเงินสด เงินสดและรายการเทียบเท่าเงินสดในงบกระแสเงินสด หมายความรวมถึงเงินสด เงินฝากธนาคารและเงินฝากสถาบันการเงินที่มีกำหนดจ่ายคืนในระยะเวลาไม่เกิน 3 เดือน 3. การเปลี่ยนแปลงนโยบายบัญชี ในงวดบัญชี 2542 บริษัทมีการเปลี่ยนแปลงนโยบายการบัญชี บัญชีรายจ่ายรอการตัดบัญชี เพื่อให้เป็นไปตามคำนิยามตามแม่บทการบัญชีสำหรับรายการที่ไม่ถือเป็นสินทรัพยรับรู้ เป็นค่าใช้จ่ายทันที ทำให้บริษัทต้องปรับปรุงงบการเงินงวดบัญชีปี 2541 ที่นำมาเปรียบเทียบ เสมือนว่า บริษัทได้ใช้นโยบายการบัญชีใหม่มาโดยตลอด การปรับปรุงดังกล่าวมีผลทำให บริษัทมีขาดทุนสะสมต้นงวดปี 2541 เพิ่มขึ้น 56.16 ล้านบาท กำไรสุทธิในปี 2541 ลดลง 32.86 ล้านบาท และกำไรต่อหุ้นลดลง 0.06 บาท ผลสะสมของการปรับปรุงรายการจาก อดีตถึงต้นปี 2542 และ 2541 ได้แสดงไว้ในหัวข้อ "ผลสะสมจากการแก้ไขข้อผิดพลาด และการเปลี่ยนนโยบายการบัญชี" ในงบแสดงการเปลี่ยนแปลงในส่วนของผู้ถือหุ้น 4. ลูกหนี้และตั๋วเงินรับการค้า - สุทธิ ( นโยบายการบัญชี 2.2 ) หน่วย : ล้านบาท 2542 2541 ตั๋วเงินรับการค้า 268.75 158.89 ลูกหนี้การค้า 2,568.52 1,502.64 หัก ค่าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญ 108.87 65.73 ลูกหนี้และตั๋วเงินรับการค้า-สุทธิ 2,728.40 1,595.80 ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2542 บริษัทมีลูกหนี้การค้าที่มีปัญหาในการชำระหนี้ แยกตามอายุหนี้ที่ค้างชำระได้ ดังนี้ หน่วย : ล้านบาท เกินกว่า 3 เดือน ถึง 6 เดือน 1.91 เกินกว่า 6 เดือน ถึง 12 เดือน 12.08 เกินกว่า 12 เดือนขึ้นไป 142.01 รวม 156.00 บริษัทได้ตั้งค่าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญไว้จำนวน 108.87 ล้านบาท 5. เงินลงทุนระยะยาว ( นโยบายบัญชี 2.5 ) เงินลงทุนระยะยาว เป็นเงินลงทุนทั่วไปในตราสารทุนในบริษัทดังต่อไปนี้ หน่วย : ล้านบาท 2542 2541 บริษัท ขนส่งน้ำมันทางท่อ จำกัด 181.75 133.00 บริษัท โอชอง เชียงใหม่ จำกัด 30.00 30.00 รวม 211.75 163.00 หัก ค่าเผื่อการด้อยค่า 181.75 - รวม 30.00 163.00 6. เงินลงทุนในบริษัทร่วม ( นโยบายการบัญชี 2.6 ) ชื่อบริษัท ประเภทกิจการ ลักษณะ ทุน สัดส่วน เงินลงทุน เงินปันผล ความ ชำระแล้ว เงินลงทุน (ล้านบาท) สัมพันธ (ล้านบาท)(ร้อยละ) ณ วันที่ 31 ธันวาคม วิธีราคาทุน วิธีส่วนได้เสีย 2542 2541 2542 2541 บริษัทร่วม บริษัทบางจากกรีนเนทจำกัด บริหารเครือข่าย ถือหุ้น 1.00 49.00 0.49 0.49 22.78 20.27 - การจำหน่ายสินค้าอุปโภค บริโภค บริษัทบางจากกรีนไลน์จำกัด ธุรกิจขนส่ง ถือหุ้น 0.10 49.00 0.05 0.05 3.12 2.86 - บริการ บริษัทมงคลชัยพัฒนาจำกัด บริหารเครือข่าย ถือหุ้น 3.00 48.98 - 1.47 - 1.87 - การจำหน่ายสินค้าอุปโภค บริโภค บริษัทบางจากเพาเวอร์จำกัดผลิตและจำหน่ายถือหุ้น 40.00 39.99 16.00 16.00 16.19 15.57 - ไฟฟ้าและไอน้ำ รวม 16.54 18.01 42.09 40.57 - ในงวดบัญชีปี 2542 บริษัทได้จำหน่ายเงินลงทุนในบริษัท มงคลชัยพัฒนา จำกัด ไปทั้งหมด เมื่อวันที่ 2 เมษายน 2542 และบริษัท บางจากเพาเวอร์ จำกัด ได้จดทะเบียนเลิกบริษัท (ยังมีต่อ)